Тоўсцік Таццяна Калядныя і веснавыя песні Гомельскай вобласці Беларусі : міталагічны кантэкст і арэальныя характарыстыкі 2004 Дадатак частка 2

Дадатак
частка 2

Сарокіна Вольга Паўлаўна, 1921 г.н., в. Ананчыцы.
Міхнавец Вольга Якаўлеўна, 1937 г.н., в. Ананчыцы.
Міхнавец Роза Якаўлеўна, 1930 г.н., в. Ананчыцы.
Міхнавец Ганна Васільеўна, в. Качала.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Троіца, Русальны тыдзень, Купалле, Пятро?)

Ой вы, кумочкі, голубочкі,
Сестрыцы мае.
Куміцеся й любіцеса,
Любіце мене,
Любіце мене.
Як (ід)ці меце ў сад г`уляці,
Завіце мене,
Завіце мене.
Як будзеце цветы рваці,
Нарвіце і мне,
Нарвіце і мне.
Як будзеце венкі віці,
Ізвіці і мне,
Ізвіці і мне.
Як будзеце ў дунай пускаць,
Пусціце майго,
Пусціце майго.
А ўсе венкі паверх вады,
А мой патануў,
А мой патануў.
А ўсе муж’я з вайны прышлі,
А мой загінуў.

Сарокіна Вольга Паўлаўна, 1921 г.н., в. Ананчыцы.
Міхнавец Вольга Якаўлеўна, 1937 г.н., в. Ананчыцы.
Міхнавец Роза Якаўлеўна, 1930 г.н., в. Ананчыцы.
Міхнавец Ганна Васільеўна, в. Качала.

Зап. Шчыракова Ларыса.

Л: Я знайшла “На рэчке на Іардане.” Напісана “шчэдроўка”.

Ой на рэчке на Ардане
Божа маці рызы прала.
Шчодры вечор, добры вечор.
А папраўшы навеш`ала
На каліну, на маліну.
Шчодры вечор, добры вечор.
Адкуль ўзяліся ангенята,
Ўзялі рызу на крылата,
Ўнеслі ў небеса.
Шчодры вечор, добры вечор.
Добрым людзям на здароўе.
Лельчыцкі р-н.
1997.

  В. Замошша.

Крукоўска Ганна Цімафееўна, 1924 г.н., в. Замошша.

Ражэственная.

Новае наўраджэнне,
Божая сіла,
Спородзіла дзіва Марыя
Божого сына.
Спородзіўшы
Ніхто не знаў і не ведаў
Божае моцы.
Толькі дазналіся два ваянгалы,
З неба летуч`ы.
З неба летуч`ы,
Цёмнаю ноччу яснае зоры
Хрыста несуць.
Мацеры Божай.

Крукоўска Ганна Цімафееўна, 1924 г.н., в. Замошша.

Ражэственная.

Хадзіла пав`а
Кругом поплав`а.
Пер’я збірала,
Ў рукавец кл`ала.
З рукаўца брала,
Веночак звівала.
Звіўшы вяночак,
Пашла у таночак.

Вот прышоў жа ее брац`ейко з вайны
Да прынёс жа яе тры гасцінцы.
Адзін гасцінчык – перловы венчык,
Другі гасцінчык – залаты перстнік,
Трэці гасцінчык – залата сукна.
Перловы венчык галоўку клоне,
Залаты перстнік пальчыка клоніць,
А залата сукна след заметае.

Ох, усталі каралі, ее пытаюць:
...
Ці ты попоўна, ці ты каралёна?
Я не попоўна, я не каралёна.


Лельчыцкі р-н.
2003.

  в.Тонеж.

Пашпартызацыя адсутнічае. В. Тонеж.
Зап. Тоўсцік Таццяна, Ларычаў Алег.

Ці д`ома, дома` сам пан господар?
Шчодры веч`ор, с`еты Васілей.
Ой нема, нема. Ў гуменцы седзіць.
Шчодры веч`ор, с`еты Васілей.
Шчодры веч`ор. Ў гуменцы седзіць.
Ў гуменцы седзіць, пшэнічку вее.
Шчодры веч`ор. Пшэнічку вее.
Шчодры веч`ор, с`еты Васілей.
Ой ходземо мо дэй помогомо.
Шчодры веч`ор, дэй помогомо.
Шчодры веч`ор, с`еты Васілей.
Ці д`ома, дом`а да его жона?
Шчодры веч`ор, да его жона?
Шчодры веч`ор, с`еты Васілей.
Ой нема, нема. Ў п`екарні седзіць.
Шчодры веч`ор. Ў п`екарні седзіць.
Шчодры веч`ор, с`еты Васілей.
А нам сказано, штой дома нема.
Шчодры веч`ор, с`еты Васілей.
Ой нема, нема. Ў п`екарні седзіць.
Шчодры веч`ор, с`еты Васілей.
Ў пекарні седзіць, пірогі печэ.
Шчодры веч`ор, пірогі печэ.
Шчодры веч`ор, с`еты Васілей.
Ой ходземо мо дэй помогомо.
Шчодры веч`ор, дэй помогомо.
Ці не дасць хоць по пірожку?
Шчодры веч`ор, хоць по пірожку?
Шчодры веч`ор, с`еты Васілей.

Т: вы прыходзілі і што вы кажэце?
Б: Кон`ем ездзілі.

Добры вечор вам,
Загодайце песню нам.

Хлопцу.

Ой за л`угамі, за бер`егамі
Сеты веч`ор.
Ой там Володька нівучку й орэ
Сеты веч`ор, нівучку й орэ
Дэй боронуе.
Сеты веч`ор.
Прышоў до его бацейко его.
Сеты веч`ор.
Орэ сыночку да ўсю нівочку.
Сеты веч`ор.
Дай посеемо жыто, пшаніцу,
Сеты веч`ор, жыто, пшаніцу,
Усяку п`ашніцу, дзе коза рогом,
Сеты веч`ор.
Дзе коза рогом, там жыто стогом.
Сеты веч`ор.
Дзе коза ногой, там жыто копой.
Сеты веч`ор.
С водкай Володзьк`а.Ужэ з усім слов`ом.
Сеты веч`ор.
Ўж з усім слов`ом жыві здоров`о.
Сеты веч`ор.
Не сам з собо`ю, з отцэ з маткою.
Сеты веч`ор.
З отцэ, з маткою, з добрымі людзьмі.
Сеты веч`ор.
З добрымі людзьмі, з коляднічкам`і.
Сеты веч`ор.
Петрыкаўскі.
1995.
В. Вышалаў.

Анастасія Мікалаеўна Кабановіч, 1927г.н., в.Вышалава.
Кабучэнька Адам Аляксандравіч, 1927г.н., в.Вышалава. 

Зап. Шчыракова Ларыса.

Ой, ран`о, ран`о куры попелі.
Светы веч`ор, светы Васілей.
Куры попелі, Ваньку зводзілі.
Светы веч`ор, светы Васілей.
А шчэ параней Ванечка ўстав,
Светы веч`ор, светы Васілей.
Ванечка ўстав, браців разбудзів,
Светы веч`ор, светы Васілей.
Братцы, уставайце, коней с`едлайце!
Светы веч`ор, светы Васілей.
Коней с`едлайце, в поле в’`езжайце,
Светы веч`ор, светы Васілей.
В поле в’`езжайце, на пол`еванье.
Светы веч`ор, светы Васілей.

Анастасія Мікалаеўна Кабановіч, 1927г.н., в.Вышалава.
Кабучэнька Адам Аляксандравіч, 1927г.н., в.Вышалава. 

Зап. Шчыракова Ларыса.

Ой, ёхі Оле на перавоз`е,
Святы вечар, святы Васілей.
Пярэвозіла лічная панна,
Лічная панна Оля молода.

Анастасія Мікалаеўна Кабановіч, 1927г.н., в.Вышалава.
Кабучэнька Адам Аляксандравіч, 1927г.н., в.Вышалава. 

Зап. Шчыракова Ларыса.

Б: Ці песьню сьпяваці, ці так Коледу даце?
Л: Сьпявайце!

За етым словам
Жывіце з Богом!
Святы вечар, святы Васілей
З дзецьмі, з жоною, самі з собою,
Святы вечар, святы Васілей.

Анастасія Мікалаеўна Кабановіч, 1927г.н., в.Вышалава.
Кабучэнька Адам Аляксандравіч, 1927г.н., в.Вышалава. 

Зап. Шчыракова Ларыса.

Ну а там што выносяць:

За еты колоса, штоб колоса,
Жменьке – жменька,
Мерке – мерка.

Благодараць.

Анастасія Мікалаеўна Кабановіч, 1927г.н., в.Вышалава.
Кабучэнька Адам Аляксандравіч, 1927г.н., в.Вышалава. 

Зап. Шчыракова Ларыса.

Ой, шчэдрую, шчэдрую,
Ковбасу чую,
А як не дасі ковбасу - хату растрасу!
В. Турок.


Жукавец Надзея Раманаўна, 1934 г.н., в.Турок.

Зап. Шчыракова Ларыса.

Вясельная.
На дружэча песня.

Ой хадзіла да Олечка
Па крутой гарэ
Да відзела шчуку-рыбу
На ціхой водзе,
Да відзела шчуку-рыбу
На ціхой водзе.

Прыдзі, прыдзі, моя мамка,
Сегонні ко мне,
Прыдзі, прыдзі, моя мамка,
Сегонні ко мне
Да дай жа мне порадо – чк,
Ох, бедной сіроце.

Пяюць дружкі і свахі, калі вяселле ідзе. за столом.

Жукавец Надзея Раманаўна, 1934 г.н., в.Турок.

Зап. Шчыракова Ларыса.

Вясельная.

Ой зацвілі алы цветы, зацвілі.
Да ўсю гору каменною ой укрылі.
А тудой шла Олеська сцежэчкой,
А за ею её татка, ох, бежачком.
Ох, не йдзі, таточко, за мною,
Бо я не мець мушу разговору я з табою.

Маці, ці браты, ці сёстры - так отвечаюць. І так доўга цягні. А последнее, як ожо жэніхі:

Ой зацвілі алы цветы, зацвілі.
Да ўсю гору каменною ой укрылі.
А тудой шла Олеська сцежэчкой,
А за ею её Васечок, ох, бежачком.
( Жэніх.)
Ох, ходзі, ходзі, таточко, за мною,
Я мець мушу разговору, ой, з табою.

Жукавец Надзея Раманаўна, 1934 г.н., в.Турок.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Каляды.)

На новое нарожденіе.
Божая сіла,
Шчой спородзіла дзіва Марыя
Божого сына.
Божого сына
Народзіўся я, сын Божы,
З дзіву Морыі.
Ніхто не можа дай дазнаціся
Божае сілы.
Божае сілы.
Дазналіся два ангалы
З неба летучы
З цёмнае ночы,
З яснае зары
Хрыста гледзячы.
Ой у Рымі, у Русалімі
Сё дзіво стало,
Што малэ дзіця нарождзёное
Увесь свет сіяло.
Увесь свет сіяло.
Ох, сіяло небо, землю
Божае дзіця,
Штой по Рожеству, по Хрістовому
Сады зацвілі.

Жукавец Надзея Раманаўна, 1934 г.н., в.Турок.

Зап. Шчыракова Ларыса.

 ( Калядная.)

Каля новых варот
Стаў сада-вінаград,
Светы вечер,
Стаў сада-вінаград.

А хто ж гэты вечер будзе пільнаваць?
Светы вечер, будзе пільнават?
Малады Сашічок будзе пільнават,
Светы вечер, будзе пільнават.

Прыйшоў да его татачка его
Светы вечар, татачка его,
Устань, Сашэчок, устань сыночэк!
Светы вечар, устань сыночэк!

Ужэ ж твой садок пташкі аб’елі,
Светы вечар, пташкі аб’елі.
Ужо ж твою шубу дружкі абселі,
Светы вечар, дружкі абсел`і.

Нехай бяседу`юць, як самі знаюць,
Светы вечар, як самі знаюць,
На моем саду залаты персцень,
Светы вечар, залаты персцень.

На маей шуб`і шоўкава лент`а,
Светы вечар, шоўкава лента,
За етым слов`ом ж`ывіце з Богом,
Светы вечар, жывіце з Богом!

Хто меньшынькі з семі, на таго і спяваюць.

Жукавец Надзея Раманаўна, 1934 г.н., в.Турок.

Зап. Шчыракова Ларыса.

Калядкі.

Дзе каза цуг-цуг(туп-туп),
Там жыта сем пуг(куп).
Дзе каза рогам,
Там жыта стогам.
В. Вышалаў.

Весавец ( дз. – Дамаевіч) Ганна Васільеўна, 1931г.н., в.Макаравічы.

Зап. Шчыракова Ларыса.

Ой, ран`а-ран`а куры попелі,
Святы вечор, святы Васіль`е/(ей),
Куры попелі, Іванко збудзілі,
Святы вечор, святы Васілье.

Малады Ванечка, засцілай столы,
Святы вечор, святы Васілье,
Засцілай столы, кл`адзі пірогі,
Святы вечср, святы Васілье,
Кладзі пірогі, усе пшанічное,
Святы вечор, святы Васілье.

Весавец ( дз. – Дамаевіч) Ганна Васільеўна, 1931г.н., в.Макаравічы.

Зап. Шчыракова Ларыса.

Гаспадар, пазволь песню спяваць
І так коледу даць.

А еслі не пазволіць:

Я тэбе, дзедзько, закаледую:
Умрэ дзяна, возмеш другую.

Заходзім у хату, усякія песні спяваем.

Весавец ( дз. – Дамаевіч) Ганна Васільеўна, 1931г.н., в.Макаравічы.

Зап. Шчыракова Ларыса.

А чужыя жонкі ткуць кросна.
А я маладзенька не ткала,
А под банькою ле - жала.

В. Снядзін.

Новак Мікалай Уладзіміравіч, 1930г.н., в.Снядзін;
Мельнікава Вольга Андрэеўна, 1934г.н., в.Снядзін;
Домасевіч Марыя Сцяпанаўна, 1922г.н., в.Снядзін;
Пелечко Марыя Паўлаўна, каля 90-а гадоў, в.Снядзін;
Зенкевіч Яўгенія Прохараўна, 1929г.н., в.Хлупін.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Каляды.)

Добры вечор, пане-гасподарэ,
Ці пазволіце песню пець?
Ці так Коляду даце?

Ганна Міхайлоўна, 1907 г.н.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Каляды.)

Ого-го-го коза,
Ого-го-го сіра,
Дзе рогі дзіла?
На соль проіла.
Соль дорогая,
Мера скупая.
А ты, козанька, расходзіса,
Пану-господару нізко поклоніса!
А ты, господар, не будзь таковой,
А будзь роковой.
Запалі свечу
Да пойдзі ў клечу,
Да набяры катомочку,
На тарэлочку.
Нашому казлу на горэлочку.
Рэшэто аўса,
Наверх коўбаса,
Што б каза ўстала.

Перапелі:

Поздровляем з Новым годом!
З вамі здоровымі!

Ужо як прынясуць рэшата аўса, а наверх каўбаса, каза ўстане. І ногамі ужо затупае.
Ўзрослыя ходзілі з козой, а молодыя – дзеўчыкі такія – пад окно ходзілі.

Ганна Міхайлоўна, 1907 г.н.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Страла?)

Ой, пры дороз`і да, ой, пры дороз`і,
Пры дорозі совершылоса война.
Ой, убілі, ой, убілі, да, ой, убілі, ой, убілі,
Убілі, убілі прыўдолого молойца.
Ой, схоронілі да, ой, схоронілі,
Схоронілі пры шырокой доліні.
Ой, поміналі да, ой, поміналі,
Поміналі на высокой горэ.
Ой сулеталі да, ой сулеталі,
Сулеталі соловюшкі стороны.
Ой, селі-ўпалі да, ой, селі-ўпалі,
Селі-ўпалі удовушкі на дворэ.
Ой, лапоточк`амі да, ой, лапоточкамі,
Лапоточкамі мурав`ушку стопталі.
Ой, крылушкамі да, ой, крылушкамі,
Крылушкамі шырокой двор укрыл`і
Ой, голосамі да, ой, голосамі,
Голосамі удовушку збудзілі.
- Ой, устань, ўдоўко, да, ой, устань, ўдоўко,
Устань, ўдоўко,  ды послушай, што людзі каж.
Людзі говорац, людзі суцуюц:
Тобе ўдоўкою, ўдовушкой проподац.
Ой, тобе ўдоўко да, ой, тобе ўдоўко,
Тобе ўдоўкою, ўдовушкой проподац,
Твоім дзеткам сіротамі проподац.

Ганна Міхайлоўна, 1907 г.н.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Купалле.)

Засьпяваймо, дзевачкі,
Не жалеймо сілкі!
Ой, р`ано-ран`о,
Не жалеймо сілк`і.
Можо каторая
Ой, р`ано замуж пойдз`е.
Ой, р`ано-ран`о,
Рано замуж пойдзе,
Рано замуж пойдзе,
Той гуляць не будз`е,
Ой, р`ано-ран`о,
Той гуляць не будз`е.
А як муж буд добрый,
То на ёлку пусьці – ць.
Рано-рано,
То на ёлку пусьц`іць
А як муж поганый,
То крушчэй побачу,
Ой, рано-рано,
То крушчэй побачу.
То крушчэй побачу,
Дай сільно заплачу.

( Ларыса спытала, што за крушчы, я не зразумела.)

Ганна Міхайлоўна, 1907 г.н.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Калядная.)

Ці дома-дома сам пан-гаспадар,
Светы вечор, светы Васілей.
Ой, колісь дома, засцілай столы.
Светы вечор, светы Васілей.
Засцілайце столы ўсе тесовые.
Светы вечор, светы Васілей.
Налівай жа кубкі, ўсе ж медовуе.
Светы вечор, светы Васілей.
Бо прыдуць к тобе да тры госцікі.
Хто первы жэ госць?
Светы вечор, светы Васілей.
Яснэ сонейко.
Светы вечор, светы Васілей.
А другі госць?
Светы вечор, светы Васілей.
Што ясён месец.
Светы вечор, светы Васілей.
А трэці жэ госць?
Светы вечор, светы Васілей.
Ясны зорочкі.
Светы вечор, светы Васілей.
Прынесуць оны тобе тры госцінчыкі.
Светы вечор, светы Васілей.
Первы гасцінчык – перловы венчык,
Светы вечор, светы Васілей.
А другі гасцінчык – дорогая сукна,
Светы вечор, светы Васілей.
Трэці гасцінчык – перловы венчык.
Перловы венчык галоўку клоне,
Светы вечор, светы Васілей.
Дорогая сукна след заметае.
За следом ішло
Нешто заззяло,
Нешто заззяло –
Паноўе ўстало:
Чья ета дачка, як паненочка?
Паўлова дачка, як паненочка.

Ой юкіювін на перевозі?
Светы вечор, светы Васілей.
Дзержыце перовоз злічная пана,
Светы вечор, светы Васілей.
Злічная пана - Молода Жана.
Светы вечор, светы Васілей.
Прышло до ее семьсот молойцоў,
Семьсот молойцоў, дзевок і хлопцоў.
Светы вечор, светы Васілей.
Прынеслі ж оны ёй тры госцінчыкі.
Светы вечор, светы Васілей.

Ганна Міхайлоўна, 1907 г.н.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Вясельная.)

Ой на нашой вуліцы,
Ой на нашой вуліцы,
І усе ж хлопцы молойцы,
І усе ж хлопцы молойцы.
Ой нема надлепшого,
 Ой нема надлепшого
                               /у/
Над Іванка наш`ого.
Над Іванка наш`ого.
Нехта ў лесі гукае,
Нехта ў лесі гукае,
                                  /е/
Йванко коней шукае.
Йванко коней шукае.
- Не шукай Йванько коней,
Не шукай Йванько коней,
Твое коні й у шкодзі й,
Твое коні й у шкодзі й,
Твое коні ж у шкодзі,
Твое коні ж у шкодзі,
Дэй у чымсці городзі й,
 Дэй у чымсці городзі.
                                   /е/ў/ 
Ідзі коніка займі,
Ідзі коніка займі
Ды Вал`ечку погл`едзі,
Ды Вал`ечку погл`едзі.
Будзе ж Валечка любіці,
Будзе ж Валечка любіці,
А чэшча хваліці.
А чэшча хваліці.

Петрыкаўскі.
1999.

В. Дарашэвічы.

Леўчук Марыя Рыгораўна, 1939 г.н., в. Дарашэвічы.

Зап. Шчыракова Ларыса.

З 13 на 14 хадзілі жанкі пад вокнамі.

Коледую, коледую,
Каўбасу і сала чую.
Адкрываю вараты.

Леўчук Марыя Рыгораўна, 1939 г.н., в. Дарашэвічы.
Пінчук Марыя Рыгораўна.
Пінчук Параска.

Зап. Шчыракова Ларыса.

Л: Як вясну гукалі?
Б: Робілі ёлку, пяком хлеб, такі круглы. Затыкалі ёлку туда. Ёлку убіралі у ўсякія цвяты. Выражам з бумагі, убяром ёлку. Утыкаем у хлеб. Ідом на гору. Былі дзевочкі і хлопчыкі. Дванаццаць бегалі, пабольш. Ішлі на гору і спевалі.

Вясна.

( Спявае.)

Весна-крэсна,
Што чужыя жонкі ткуць кросна.
А я, молодзенька, не ткала,
Да под лёд кужэлёк пускала.
Плуві, плуві кужэль волоценцэм,
А назад прыплуві полоценцэм.

Поехало хрэн по дрова,
Загорэласа дуброва.
А я, молодзенька, тушыла,
Рэшэтом водзічку носіла.
Сколькі ў етым рэшаце вадзічкі,
Столькі ў майго свёкорка праўдзічкі.

( Пераказвае.)

А я, молодзенька, тушыла,
Кубочком водзічку носіла.
Сколькі ў етым кубколе вадзічкі,
Столькі ў майго таточко праўдзічкі.

Л: Вясну калі гукалі?
Б: Запускі называюцца. (...) Сем нядзель. Запускі запускаюцца, да ўжэ Пост.

Леўчук Марыя Рыгораўна, 1939 г.н., в. Дарашэвічы.
Пінчук Марыя Рыгораўна.
Пінчук Параска.

Зап. Шчыракова Ларыса.

На Новы год спяваемо. Пад Новы год.

На новое нарождэнэ.
Божая сіла,
Шчо спородзіла дзева Мары`я
Божого сына.
Божого сына.
Народзівся сын Божы,
З дзеву Марыі.
Ніхто не мо дай дазнаціса
Божое сілы.
Божое сілы.
Дозналіса два анголы
З неба летучы,
З цёмнае ночы,
З ясное зоры
Хрыста ведучы.
Хрыста ведучы.
Ой у Рымо, у Русалім
Усе дзіво стало,
Што молэ дзіця новорождэнэ
Ўвесь свет сіяло.
Ўвесь свет сіяло.
Осіяло небо, зімлю,
Разные дрэвы
Божае дзіця,
Што показыло дэ молэ дзіця
Разные цветы,
Разные цветы.
Ой, улюдзі вы божые,
Богу і цару.
Соберомоса, поклонемоса
К его прэстолу,
К его прэстолу.
В. Славінск.

Белакур Надзея Рыгораўна, 1948 г.н., в. Славінск.
Лігодская Вольга Мікалаеўна, 1936 г.н., в. Ляскавічы.
Войжэж Ніна Сяргееўна, 1948 г.н., в. Славінск.
Марозка Таццяна Андрэеўна, 1948 г.н., в. Дарашэвічы.
Пінчук Марыя Антонаўна, 1948 г.н., в. Славінск.

Зап. Шчыракова Ларыса.

Ой, вясна красна,
Што чужые жонкі ткуць кросна.
А я, молодзенька, не тк`ала
Да под лёд кужэлёк пускала.

Л: У вас было гуканне вясны.
Б: Было.
Л: А як яно праходзіла?
Б: Збіраліся хлопцы, дзеўкі. Пяклі коравай. У коровай сажалі ёлку. Шлі па сялу, людзей будзілі, на горку і спявалі:

Ой, вясна красна,
Што чужые жонкі ткуць кросна.
А я, молодзенька, не тк`ала
Да под лёд кужэлёк пускала.
Плыві, плыві кужэль волокенцом,
Да прыплыві ко мне полоценцом.

Л: А крагода вадзілі на запускі?
Б: Ну, вадзілі.

Белакур Надзея Рыгораўна, 1948 г.н., в. Славінск.
Лігодская Вольга Мікалаеўна, 1936 г.н., в. Ляскавічы.
Войжэж Ніна Сяргееўна, 1948 г.н., в. Славінск.
Марозка Таццяна Андрэеўна, 1948 г.н., в. Дарашэвічы.
Пінчук Марыя Антонаўна, 1948 г.н., в. Славінск.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Каляды. Прывітальныя словы.)

Добры вечар, пане господар.
Позволь песню поспеваць
Ці так коледу даць.

В. Ляскавічы.

Пашпартызацыя не вядома.

Зап. Шчыракова Ларыса.

Вясна. Спяваем. На стог леземю Дзеўкі.

Ой, весна-крэсна,
Да чужые жонкі ткуць кросна.
А я, молодзенька, не ткала,
Да под лёд кужэлёк пускала.
Плуві, плуві кужэль волоценцом,
Да прыплуві ко мне полоценцом.

В. Таргошын.

Ручэўская( дз. – Дарыцкая) Ева Мікалаеўна, 1929 г.н., в. Таргошын.

Зап. Шчыракова Ларыса.

Ходзіць, паходзіць месяц па небу.
Светы вечор, светы Васілей.
Клічэ, поклічэ зару з сабою.
Светы вечор, светы Васілей.
Ой, хадзе, зара, дзе Васільжыве.
Светы вечор, светы Васілей.
Пана Васіля саладок медок.
Светы вечор, светы Васілей.
Салады медок для яго дзеток.
Светы вечор, светы Васілей.
Чырвона віно для жаны яго.
Светы вечор, светы Васілей.
Зелўно віно для яго самого.
Светы вечор, светы Васілей.


На Божае нараждзенне.
Божая сіла,
Шчо спародзіла дзева Мары`я
Божого сына.
Народзіўся на свет Божы,
З дзеву Марыі.
Дай ніхто его да не воздае
Божое сілы.
Калінкавіцкі р-н.
2001.

 в. Гарбавічы.

Меднік Праскоўя Фядосаўна, 1913 г.н., в. Гарбавічы.

Зап. Тоўсцік Таццяна, Марозаў Кастусь.

( Вясна.)
( Спявае.)

Ой Божа, мой Божа,
Едзя ж казача даро – й.
Пад’язджае ён к калодзезю,
Ай у етым калодцы
Сем сыночкаў тапіла – й.
Да дзеўчына, ідзі ў цэркаўку
Дай пасповядайся
Да з цэркоўкі не ўхадзі жэ.
Яна не паслушала - й
Дай з цэркаўкі ж вуступіла – й.
Перад некю на сем сажаней
Зямля ўпала – й.
Да з таго свету – ай
Сем сыночкаў ўстала – й.
Дай узялі мама да пад белыя ручкі – ай.
Дай павялі яе
Ў глыбокае пекла – й.
Ой, мамку, табе у пекле кіпець,
Бо ты нам не дала
На свеце ж жы – ць
Дай дзела рабіць.

 ( Пераказвае.)

Ой Божа, мой Божа,
Едзе ж казача даро – й.
Пад’язджае ён  і к калодзезю:
- Ой, дзяўчынка, дай жа мне з калодзезя
Вады папіць.
Секлі, рубалі,
Трэскі наляталі, дак вада ужэ нчыстая.
Ты ж у етым калодцы
Сем сыночкаў тапіла.
Ідзі ж у цэркаўку пасповядайся
Толькі з цэркоўкі не ўхадзі.
А дзяўчына пайшла ў цэркаў
І не паслушала
І із цэркаўкі ж выйшла.
Аж перад ею зямля на сем сажаней упала.
І з таго свету
Сем сыночкаў ўстала.
І узялі мамку пад белыя ручкі
І павялі яе і к глыбокаму пеклу.
Вот табе, мамка, у пекле кіпець,
Бо ты нам не дала
На свеці ж жыць
Дай дзела рабіць.

 В. Турцэвічы. ( Каўбасічы.)

Бягун Алена Іванаўна, 1936 г.н., в. Турцэвічы. ( Каўбасічы.)

Зап. Тоўсцік Таццяна.

( Ушэсце.)

( Пераказвае.)

У Тураві,
У Тураві ды на м`ураві
Лежыць цела,
Лежыць цела ды пачарнела.
Прылетае чоран воран цело кляваці.

( Спявае.)

У Тураві,
У Тураві ды на мураві,
У й Тураві ды на мураві
Лежыць цел`о,
Лежыць цел`о,
Лежыць цело ды пач`арнело,
Лежыць цело ды пач`арнело.
Прыл`ятае чорны вор`ан,
Прыл`ятае чоран вор`ан цел`о кляваці,
Прыл`ятае чоран вор`ан цел`о кляваці.
- Не клюй, вор`ан, маё цел`о.
Нясі мамцы маё йзвесце.
Ніхай прыдз`е лі прыедзе
М`ае ц`ело ды пах`аваці.
М`ае ц`ело ды пах`аваці.
Прыл`етае тры г`алубкі.
Прыл`етае тры г`алубкі.
Адна сел`а у г`алоўках,
Др`уга сел`а дэй у бел`ых ручк`ах,
Трэця с`ела дэй у бел`ых ножк`ах.
У галоўк`ах сел`а мамк`а родн`а,
У р`учках с`елу мая с`естрыца,
У н`ожках с`ела да жана мая.
Дзе плакала мамк`а, стала быстра рака,
Дзе сястрыца –  стала крыніц`а,
Дзе сястрыца –  стала крыніц`а,
Ай дзе жана, той расы німа,
Дзе жана, той расы німа.
Мамк`а плач`э дэй да веку.
Сестра плача только да г`оду.
Жана плача только д`а ъбеду:
Пам’ёр сякі, пам’ёр такі,
Мне це будзе да другой такі.

Бягун Алена Іванаўна, 1936 г.н., в. Турцэвічы. ( Каўбасічы.)

Зап. Тоўсцік Таццяна.

( Ушэсце.)

- Ты салдацік свердан`о – чку,
Ты салдацік свердан`очку,
Вазьмі мяне, дзеўчына – чку.
- Я не буду дзеўкі браці,
Я не буду дзеўкі бра - ці,
Е й у цебе брат у ха – ць.
Як атравіш, дзеўко, брата,
Як атравіш, дзеўко, бра - та,
Тады пойдзеш за салда – т.
- Ты салдацік свердан`о – чку,
Ты салдацік свердан`очку,
Чым жа травіці мне бра – т?
- Ой на г`ары елен`інка,
На г`ары елен`інка,
Хоць галінкаю ў гадзінк.
Як гадзюку сонцэ п`ечэ,
Як гадзюку сонцэ п`ечэ,
Як з гадзюкі р`апа це – ч.
Вазьмі, дзеўка, таго р`апа,
Вазьмі, дзеўка, таго р`а - па,
Дэй атравіш свого брата.
Брат дарожкой уязджае,
Брат дарожкой уязджа - е,
Сестра піва загатаўля – й.
Брат з дарожкі прыязджае,
Брат з дарожкі прыязджа - е,
Сястра півам угошча – й.
- Ой што ето, сестра, за піво,
Ой што ето, сестра, за пі - во,
Так за серца мене ўхваці – ў?
Сястра брата ні схавала,
Сястра брата ні схава – ла:
- Я салдаціка прыжда – ў.
- Ты салдацік свердан`о – чку,
Ты салдацік свердан`очку,
Вазьмі мяне, дзеўчына – чку.
- Ты травіла сваго брата,
Ты травіла свайго брата,
Дык атравіш міне салда – т.
Ельскі р-н.
в.Шарын.

Шынкарчук Марыя Пятроўна.
Ельскі р-н, в.Шарын, 1907 г.н.
Зап. Новак В.С., 1998 г.

Спрад вешні, спрад лета радзіўся,
Схадзяшчы землю прысвяціўся.
Ой Ісусу Хрысту і святому Ражаству.

Новая лета зачынаюць.
Новы цар. Усе царом жалаюць.
Ой Бога нарадзіў,
Багата развесяліў.
Сус Хрыстос!

Дзе споўнач, месячная ведзьміна (гудміна).
Дзесь панна сына нарадзіла.
І хадзіла і не мажна,
І лежала спамажно,
Помажно.

Новая лета зачынаюць.
Новы цар. Усе царом жалаюць.
Ой Бога нарадзіў,
Багата развесяліў.
Сус Хрыстос!


- А песні-веснянкі?

- Ох весна-весняночка,
Вясеньная ночэнька.
Ой гаю.
Не свеці па-летняму,
Свяці па-вясеньняму.
Ой гаю.
Ой гаю.
Сонейка закоціцца,
Вясна ўжэ праходзіцца.
Ой гаю.
Ой гаю.

(Пад яе) скакалі. (Далей не памятае.)
- Ох весна-весняночка,
Вясеньная ночэнька.
Гу-гу-гу
(Скачуць)

- Як называліся карагоды?

- Карагод, карагод,
У каго жонка мал`од.
А хто жонкі не мае,
Той собачка гуляе.
А хто жонкі не мае,
Той собачка гуляе.
Ого-го-го.
Ого-го-го.
Уха-ха-ха.
Ці мне дзевочка плоха.
Юбачка бардовая,
Сама чарнабровая.
У-у-у. У! У!

Скакалі.

Заяц Вольга Андрэеўна.
Ельскі р-н, в.Шарын, 1932 г.н., нар. Мазырскі р-н, в. Мялешкавічы.
Зап. Новак В.С., 1998 г.

Прагучыць песня "Звязда", якая выконвалася на Каляды.

Войдзі, Божэ, Войдзі твой г`ород.
За што мір погібае.
Звезда ясна й воссіяла,
Тром царом пуць паказала.
Дай дзе ж тыя да тры ц`ары,
Што прынеслі Хрысту д`ары?
Ірад таго засмуціўса,
Што сын Божы народзіўса.
А му ж т`аго весяліўса,
Што сын Божы народзіўса.
Ірад дз`ецей забівае,
На бел камень расшыбае.
На бел камень расшыбае.
Хрэста ўбіці ён шукае,
Хрэста ўбіці ён шукае,
Кроў гарачу пралівая.
А му ж т`аго весяліўса,
Што сын Божы народзіўса.
Што сын Божы народзіўса,
Да нам землю свабаніў.

Шчэ спявалі і Ражэство.

Ражэство твае Хрысце, Божэ наш,
Кланяемса сонцу праўды.


Заяц Вольга Андрэеўна.
Ельскі р-н, в.Шарын, 1932 г.н., нар. Мазырскі р-н, в. Мялешкавічы.
Зап. Новак В.С., 1998 г.

Спрадвечна, спрад лета радзіўса,
Схадзячы з зямлі прасвяціўса.
Хоць на сотню і звядоў,
Ўсяго свету правяду.
Ісус Хрыстос.

С поўначы да месячно було,
Здзесь пані сына нарадзіла.
Імя дала няможной
І хадзіла з праможно,
З прамможно.

Янголы з посцелі прыходзець,
Царэўной падаркі прыносець.
А мы злоты узнаёт,
За ногамі подают.
Сус Хрыстос.

Ўсё.

Заяц Вольга Андрэеўна.
Ельскі р-н, в.Шарын, 1932 г.н., нар. Мазырскі р-н, в. Мялешкавічы.
Зап. Новак В.С., 1998 г.

(Вясельная-кал.)

Зялёная ротанька,
Жоўты цвет.
- Чаго ж цебе, Колечка,
Доўга нет.
Напісала п`есемцо -
Не ўмею.
Паслала п`асланца -
Не смею.
Паслала п`асланца -
Не смею.
Пайшла бы я сама -
Баюся.
Пайшла бы я сама -
Баюся.
Велікая д`арожанька -
Ўтамлюся.
Велікая д`арожанька -
Ўтамлюся.
Бойстрая рэчанька -
Ўтаплюся.
Й а на той рэчаньцы
Старажы.
Яны ж мене маладу
Паймаюць.
Яны ж мене маладу
Паймаюць.
Дай па русай касе
Пазнаюць.
в. Валаўск.

Жураўлёва Марыя Маркаўна.
Ельскі р-н, в. Валаўск ( з 1952 г.), 1932 г.н., нар. в. Багуцічы.
Зап. Новак В.С., 1998 г.

Лікоўская Галіна Сяргееўна.
Ельскі р-н, в. Валаўск, 1952 г.н.
Зап. Новак В.С., 1998 г.


(Вясельная-кал.)
Дзеляць каравай.

Рано да рано.
Штось у лесе звінел`о.
Рано, рано.
Штось у лесе звінел`о.
Рано да рано.
Рано, рано.
Не звінело, гаварыло.
Рано да рано.
Рано, рано.
Не звінело, гаварыло.
Рано да рано.
Рано, рано.
А ў том лесе новы двор.
Рано да рано.
Рано, рано.
А ў том лесе новы двор.
Рано да рано.
Рано, рано.
- А што в этом во дворэ?
Рано да рано.
Рано, рано.
- А што в этом во дворэ?
Рано да рано.
Рано, рано.
- Стоіць столік добовой.
Рано да рано.
Рано, рано.
- Стоіць столік добовой.
Рано да рано.
Рано, рано.
- А што на том століку?
Рано да рано.
Рано, рано.
- А што на том століку?
Рано да рано.
Рано, рано.
- Да лежыць каравай, Божы дар.
Рано да рано.
Рано, рано.
- Да лежыць каравай, Божы дар.
Рано да рано.
Рано, рано.
- А што в этом корова`ю?
Рано да рано.
Рано, рано.
- Да з семі кр`ыніц вадзіца,
Рано да рано.
Рано, рано.
- Да з семі кр`ыніц вадзіца,
Рано да рано.
Рано, рано.
Да з семі п`олей пшэніца,
Рано да рано.
Рано, рано.
Да з семі п`олей пшэніца,
Рано да рано.
Рано, рано.
Да з семі корок яечка,
Рано да рано.
Рано, рано.
Да з семі корок яечка,
Рано да рано.
Рано, рано.
Да з семі дробак м`аслецо.
Рано да рано.
Рано, рано.
Да з семі дробак м`аслецо.
Рано да рано.
Рано, рано.
- А кому коравай кроіці?
Рано да рано.
Рано, рано.
- Да кому коравай кроіці?
Рано да рано.
Рано, рано.
- Ст`аршому др`ужку кроіці.
Рано да рано.
Рано, рано.
- Ст`аршому др`ужку кроіці.
Рано да рано.
- А я, братцы, не ўме`ю
Рано, рано.
Да шчэ к т`ому не смею.
Рано да рано.
Рано, рано.
- А кому коровай кроіці?
Рано да рано.
Рано, рано.
- А кому коровай кроіці?
Рано да рано.
Рано, рано.
- Младшэму др`ужку кроіці.
Рано да рано.
Рано, рано.
- Младшэму др`ужку кроіці.
Рано да рано.
- А я, братцы, уме`ю
Рано, рано.
Да шчэ к т`ому шчэ смею.
Рано да рано.
А мы еты каровай р`аскройм`а.
Рано, рано.
Да на мір Божы р`аздайм`о.
Рано да рано.
Да на залатыя т`арэлк`і.
Рано, рано.
Да налемося г`арэлк`і.
Да напімося гарэлкі.

Доўгі каравай. Ну абпяваюць у нас абязацельно і зараз абпяваюць.

Жураўлёва Марыя Маркаўна.
Ельскі р-н, в. Валаўск ( з 1952 г.), 1932 г.н., нар. в. Багуцічы.
Зап. Новак В.С., 1998 г.

Лікоўская Галіна Сяргееўна.
Ельскі р-н, в. Валаўск, 1952 г.н.
Зап. Новак В.С., 1998 г.

( Купалле? Вясна?)

Ой сачыла дзеўка
Дай рано по воду.
Ой рано, ой рано-рано,
Вельмі раненько на зоры.

( Абрыў.)

Жураўлёва Марыя Маркаўна.
Ельскі р-н, в. Валаўск ( з 1952 г.), 1932 г.н., нар. в. Багуцічы.
Зап. Новак В.С., 1998 г.

Лікоўская Галіна Сяргееўна.
Ельскі р-н, в. Валаўск, 1952 г.н.
Зап. Новак В.С., 1998 г.

Карагодная веснавая песня. Вадзілі карагоды на Сорак Святых.

Беры, мамачка,
Чорны галачк`а.
Ой люно-рано,
Чорная галочка.
Пераманіла
Сівага сокала.
Ой рано-рано,
Сівага сокала.
А як я яго
Дай не манілі.
Ой рано-рано,
Дай не манілі.
Ён сам прылетаў,
Ўсю ноч шчэбетаў.
Ой рано-рано,
Ўсю ноч шчэбетаў.

Усё.

Жураўлёва Марыя Маркаўна.
Ельскі р-н, в. Валаўск ( з 1952 г.), 1932 г.н., нар. в. Багуцічы.
Зап. Новак В.С., 1998 г.

Лікоўская Галіна Сяргееўна.
Ельскі р-н, в. Валаўск, 1952 г.н.
Зап. Новак В.С., 1998 г.

Карагодная веснавая песня. Вадзілі карагоды на Сорак Святых.

А ўжо ж вясна,
Аўжо ж красна.
З-пад стрэх вада капле.
З-пад стрэх вада ка - у
А ўжо ж табе, аўчыначка,
Вандрованька пахне.
Вандрованька па - у
Вандруй, вандруй, хлопчыначка,
Да ў чыстае поле.
Да ў чыстае по - у
А за ім жа дзяўчыначка
Да сцежачку поле.
Да сцежачку по - у
Сцежачку поле.
Верніся, саколе.
Верніся, сако - у

Жураўлёва Марыя Маркаўна.
Ельскі р-н, в. Валаўск ( з 1952 г.), 1932 г.н., нар. в. Багуцічы.
Зап. Новак В.С., 1998 г.

Лікоўская Галіна Сяргееўна.
Ельскі р-н, в. Валаўск, 1952 г.н.
Зап. Новак В.С., 1998 г.

Веснянка.

Ой узыдзі, месяцу,
Ой узыдзі, месяцу,
Дый на нашу вул`іцу.
Дый на нашу вул`іцу.
А на нашай вул`іцы
А на нашай вул`іцы
Да ўсе хлопцы малойцы.
Да ўсе хлопцы мало-йцы.
Да злавілі ены жабку,
Да злавілі ены жабку,
Адрубалі ёй лапку.
Адрубалі ёй лапку.
А ўсім хлопцам па лапцы,
А ўсім хлопцам па лапцы,
А дзеўчынам па две лапкі.
А дзеўчынам па две лапкі.

Кажэцца ўсё.

Жураўлёва Марыя Маркаўна.
Ельскі р-н, в. Валаўск ( з 1952 г.), 1932 г.н., нар. в. Багуцічы.
Зап. Новак В.С., 1998 г.

Лікоўская Галіна Сяргееўна.
Ельскі р-н, в. Валаўск, 1952 г.н.
Зап. Новак В.С., 1998 г.


Юр’еская песня.

Зарадзі, Божа, жыта
Да на новае лета.
Ой Юр’`я, Юр’`я, Юр’`я, Юр’`я.
Колосом колосіста,
На ядро ядраніста.
Ой Юр’`я, Юр’`я, Юр’`я, Юр’`я.
На таку умалотам,
А ў млыну прымалотам.
Ой Юр’`я, Юр’`я, Юр’`я, Юр’`я.
А у печы румяна,
А на стале жадана.
Ой Юр’`я, Юр’`я, Юр’`я, Юр’`я.

Юр’я – это ужэ сустракаюць лета.

Жураўлёва Марыя Маркаўна.
Ельскі р-н, в. Валаўск ( з 1952 г.), 1932 г.н., нар. в. Багуцічы.
Зап. Новак В.С., 1998 г.

Лікоўская Галіна Сяргееўна.
Ельскі р-н, в. Валаўск, 1952 г.н.
Зап. Новак В.С., 1998 г.

Выгоняем першы раз карову, у нас такая замова ёсць.

Ідзі, божая кароўка, пасіся,
А. прыдзе вечар, дамой вараціся.

І такая замова к гэтым словам:

Першы разам, лепшым часам
Госпаду Богу памалюся,
Святой Прачыстай пакланюся.
Ідзі, божая кароўка, ў чыстае поле,
У зялёныя лугі.
Там табе яда: трава зялёная,
Вада студзёная.
Як жэ ў моры вадзіца прыбаўляецца,
Каб маёй божай кароўкі
Малачко прыбаўлялася.
А як уморы бераг з беражком не сходзіцца,
Так у маёй кароўцы
Урокі не прыходзілі:
Ні жэночыя, не дзевочыя, не хлапечыя.
І ў грыве ее ясна сонейка,
А дамоў прыведзі, ясны месяц.

Жураўлёва Марыя Маркаўна.
Ельскі р-н, в. Валаўск ( з 1952 г.), 1932 г.н., нар. в. Багуцічы.
Зап. Новак В.С., 1998 г.

Лікоўская Галіна Сяргееўна.
Ельскі р-н, в. Валаўск, 1952 г.н.
Зап. Новак В.С., 1998 г.

( Голас: Карагод Юр’еўскі.)

Тр`ава мая, тр`ава,
Тр`ава зеленая.
Тр`ава мая, тр`ава,
Тр`ава зеленая.
Як па той па тр`аўцы
Х`адзіла, гулял`а.
Як па той па тр`аўцы
Х`адзіла, гулял`а.
Да не нахаджуся.
Х`адзіла, гулял`а.
Да не нахаджуся.
Каго верна л`юблю,
Да не люблюся.
Каго верна л`юблю,
Да не люблюся.
Па двару хадз`іла,
Коніка вадз`іла.
Па двару хадз`іла,
Коніка вадз`іла.
Каня варан`ога
Мілага сва`ёга.
Каня варан`ога
Мілага сва`ёга.
Нехай мой міленькі
Хутка прыезджае,
Нехай мой міленькі
Хутка прыезджае,
Бо твая дзеўчына
Цябе ажыдае.
Бо твая дзеўчына
Цябе ажыдае.

Жураўлёва Марыя Маркаўна.
Ельскі р-н, в. Валаўск ( з 1952 г.), 1932 г.н., нар. в. Багуцічы.
Зап. Новак В.С., 1998 г.

Лікоўская Галіна Сяргееўна.
Ельскі р-н, в. Валаўск, 1952 г.н.
Зап. Новак В.С., 1998 г.

( Каляды.)
Заходзім у хату з такімі прывітальнымі словамі:

Мы не самі прышлі,
Нас Гасподзь Бог прыслаў.
С Ісусам Хрыстом,
Святым Раждзяством.
Прачыстая маці
Велела гуляці
У каждага двара,
У добрага гаспадара.

Жураўлёва Марыя Маркаўна.
Ельскі р-н, в. Валаўск ( з 1952 г.), 1932 г.н., нар. в. Багуцічы.
Зап. Новак В.С., 1998 г.

Лікоўская Галіна Сяргееўна.
Ельскі р-н, в. Валаўск, 1952 г.н.
Зап. Новак В.С., 1998 г.

Калядная.

Ой Б`ожае нар`оджэнне,
Божая сіла,
Шчой парадзіла дзева Мары`я
Божого сына.
Народзіўся сам Сус Хрыстос
Дзевы Марыі.
Ніхто не можэ дай дазнаціся
Бож`ое сілы.
Дазналіся два ангелы
І з неба летучы,
З неба летучы
Цёмнае начы,
Яснае свечы.
Грыму, Грыму, Рус`аліму
Новена стала,
Што малэ дз`іця нарадзёнае
Весь свет сіяло.
Асія небо, земл`ю мало дзіця
Дэ показало ўсякіе дрэва,
Разные цвета.
Маліцеся, людзі, Богу,
Святому Йсусу.
Дый прыходзіце,
Дый прып`адзіце
К сему прэстол`у
Госпаду Бог`у,
Мацеры Божай.

Жураўлёва Марыя Маркаўна.
Ельскі р-н, в. Валаўск ( з 1952 г.), 1932 г.н., нар. в. Багуцічы.
Зап. Новак В.С., 1998 г.

Лікоўская Галіна Сяргееўна.
Ельскі р-н, в. Валаўск, 1952 г.н.
Зап. Новак В.С., 1998 г.

 ( Калядная.)

Добры вечэр, пане
Дай шчэ гаспадару,
Радуйся!
Ой радуйся, земля,
Сын Божы нарадзіўся.
Засцілайце столы
Да ўсе калімамі.
Радуйся!
Ой радуйся, земля,
Сын Божы нарадзіўся.
Дай печэце калачы
З яровой пшэніцы.
Радуйся!
Ой радуйся, земля,
Сын Божы нарадзіўся.
Бо прыдуць да цебе
Тры прзнікі ў госці.
Радуйся!
Ой радуйся, земля,
Сын Божы нарадзіўся.
А што першы празнік –
Ражасіво Хрыстово.
А што другі празнік –
Свято водохрысце.
Радуйся!
Ой радуйся, земля,
Сын Божы нарадзіўся.

( Абрыў.)
Нараўлянскі р-н.
1994.
в. Грыдня.

Пашпартызацыя не вядома.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Каляды.)

...     Молойцоў, красны понічоў.
Святы вечэр.
- Молода Олечка, перавезі нас.
Святы вечэр.
- Не перэвезу, не маю часу:
Святы вечэр.
Ні часіначкі, ні годзіначкі.
Ой, дзесь мой братко, ў войско поехоў.
Святы вечэр.
Ў войско поехоў, з войска прыехоў.
Святы вечэр.
Ой, прывёз ён мне да тры карысці.
Святы вечэр.
Да тры карысці, ўсе тры радасці.
Святы вечэр.
Первы корысць – кунная шуба.
Святы вечэр.
Другая корысць – павін веночок.
Святы вечэр.
Трэцяя корысць –золоты персцён.
Святы вечэр.
Кунная шуба ўвесь свет замела.
Святы вечэр.
Золоты персцён у паўсвета ззяе.
Святы вечэр.
Павін веночок пошоў танночок.
Святы вечэр.
Пошоў танночок поміж дзевочок.
Святы вечэр.
Поміж дзевочок, поміж красочок.
Святы вечэр.
За етым словом дай бувай здоров!
Святы вечэр.

Добры вечэр.

Пашпартызацыя не вядома.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Каляды.)

Народзіўся сын Божы,
Дзеву Морыі.
Ніхто не можа дознаціся
Божае сілы.

Дозналіся два ангелы
З неба летучы
Цёмнае ночы, яснае зары
Хрыста гледзючы.

Моліцесе вы, людзіе,
Царэ і Богу.
Ой, прыдземоце, поклонемосе
Сему прэстолу.

Молэ дзіця ражджоное
Весь свет осіяло.
Ой осіяло молэ дзіця.

Молэ дзіця ражджоное
Весь свет осіяло.
Ой сіяло небо, землю
Молэе дзіця.

Осіяло небо, землю
Молэе дзіця,
Штоб выпускало усякое дрэво
Розные цвета.

Ой у Ліме, Еўсаліме
Сады зацвілі.

Пашпартызацыя не вядома.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Вясна.)

А ўжо ж вясна,
А ўжо ж красна.
З-пад стрэх в`ода капле.
З-пад стрэх в`ода капле.
З-пад стрэх в`ода капле.
А нашому дой Колеццы
Мундрованька пахне.
Помудруем, помудруем
Да ў чыстае поле.
Да ў чыстае поле.
Да ў чыстае поле.
А за ім жа красна й дзеўка:
- Верніся, соколе,
Верніся, соколе,
Верніся, соколе.
- Не вернуся, заборуся,
Гордуеш ты мною,
Гордуеш ты мною,
Гордуеш ты мною.
Ўжэ ж твое гордованне
Ў мене под пе/утою,
Ў мене под пе/утою,
Ў мене под пе/утою.
Ужэ твоя руса коса
Ў мене нод по/улою,
Ў мене нод по/улою,
Ў мене нод по/улою.

Пашпартызацыя не вядома.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Каляды.)

І на перавозі,
Светы вячэр,
Малады Колька,
Перавожымаў,
Перавожымаў,
Пераводзіў жа,
Светы вячэр.

Прыйшло да к нему,
Да сем малайцоў,
Светы вячэр.
Да сем малайцоў,
Сем жа царкаўцоў,
Светы вячэр.

- Перавязі нас!
- Не перавязу!
Светы вячэр,
Не перавязу,
Не маю часу,
Светы вячэр.

Не маю час`у,
Не часіначкі,
Светы вячэр,
Ні часіначкі,
Ні гадзіначкі,
Светы вячэр.

За етым словом,
Бывайце здароў,
Светы вячэр.
Не сам сабо`ю,
З добраю ж`онаю сваею,
Светы вячэр.
З добрымі людзьмі,
І з прыяцельмі,
Светы вячэр.

Нараўлянскі р-н.
2000.
 в. Антонаў.

Цалко Надзея Аляксандраўна, 1923 г.н., в. Антонаў.

Зап. Шчыракова Ларыса, Маркевіч Наталья.

Л: Вясну не гукалі?
Б: Не, дзеўкі, не гукалі. Тыя годы дык спявалі. Ходзілі на мост, да рэчкі, дак спявалі.

Весновая песня.

( Пераказвае.)

- Весна, весна, весняночка,
Дзе ж твая дачка Таццяночка?
- Пагнала быські за вароцейко,
- Пасцісь бучкі, я спляту нучкі.
Стараму дзеду на руквічку,
А молодому - на пояснічкі.

Б: Тыя годы полілі косцёр да кругом костра, косцёла того, ходзілі.
Л: І спявалі?
Б: і спявалі весновыя песні.
Іляч Алена Іванаўна, 1935 г.н., в. Антонаў.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Каляды.)

Рождзество Хрэстове,
Ангол прыляцеў.
Ён лецеў па небу,
Людзям песню пеў.
Ой, людзі, лікуйце,
Весь дзень торжэствуйце,
Бо Хрэстово Рожэство.
- Я лечу от Бога,
Радосць вам прынёс,
Што ў ветцыбе бедны/ом
Радзілся Хрыстос.

Скорэй поспешайце,
Младзенца ўстрэчайце,
Нарадзівса сын Божы.
Ўсе, ўсе поспешайце,
Младзенца ўстрэчайце,
Нового рождзёного.

Пастушкі ў пешчэру
Раньшэ ўсех прышлі.
Ў яслях на саломцы
Госпада найшлі.

Стаялі, рыдалі,
Хрыста прослоўлялі,
Шчэй мацер его.

А Ірод мецежны
О Хрысце узнаў,
Ён убіць младзенца
Воінаў паслаў.

Дзецей ўсех побілі,
Мечы прытупілі,
А Хрыстос в Егіпце быў.
Дзецей ўсех побілі,
Мечы прытупілі,
А Хрыстос в Егіпце быў.

Ўсе мы согрэшылі,
Боже, прэд тобой.
Ўсе мы людзі грэшны,
Ты одзін светой.

Просці прогрэшэнья,
Дай нам обноўленне,
Во Хрыстове Рождзество.
Просці прогрэшэнья,
Дай нам обноўленне,
Во Хрыстове Рождзество.

Б: Под вокнамі не такія.

Іляч Алена Іванаўна, 1935 г.н., в. Антонаў.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Вясна.)

Ужэ, дзевачкі, весна красна.
Котора дурна замуж по – ш,
А розумные осталісе,
Болей розуму набралі – сь.

А ўжэ, хлопчыкі, дуб розвіўсе.
Которы дурэнь, ожэні – ўсь,
А розумные осталісе,
Болей розуму набралісь.

Іляч Алена Іванаўна, 1935 г.н., в. Антонаў.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Каляды.)

А в Онтонові посірод сіла
Росворылосі небо.
Ой відно красі ўсе золотые,
Столікі цесовы.
Столікі цесовые.
Ле дного стола
Маці Хрыстова
Да ўсе веночкі ві – ла.
Ой, кому сов/ю?
Да не такого,
Валечцы золото(го).

Максіменка Любоў Усцінаўна, 1934 г.н., в. Антонаў.
Васіленка Вольга Аляксандраўна, 1935 г.н., в. Антонаў.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Каляды.)

На богатую.

Мороз, морз,
Ходзі до нас куцці есці.
А як не прыдзеш –
Будзем жолезной пугай біць.

Максіменка Любоў Усцінаўна, 1934 г.н., в. Антонаў.
Васіленка Вольга Аляксандраўна, 1935 г.н., в. Антонаў.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Каляды.)

А ў п`олі, ў п`олі явор чырвон`ы.
Святы вечор.
Явор чырвон`ы.
Святы вечор.
Тонкі, высок`і, лісцем шырок`і.
Святы вечор.
Пуд тым явором Колечка с конём.
Святы вечор.
Колечка с конём, с к`онем ворон`ым.
Святы вечор.
С к`онем ворон`ым, с к`онем говорыў:
Святы вечор.
- Ой, коню, коню, я цебе продам.
Святы вечор.
Я цебе продам за стакан віна.
Святы вечор.
За стакан віна, за другі піва.
Святы вечор.
- Ой, Кол`я, Кол`я, не продай міня.
Святы вечор.
Не продай міня, я ж за цебе возіў.
Святы вечор.
Я ж за цебе возіў, нідзе не ўроніў.
Святы вечор.

За етым словом бувыйце здороў.
Святы вечор.
Бувыйце здороў святым Рожэством.
Святы вечор.
Свято Рожэство радосць прынясло.
Святы вечор.
Свято Васілле развеселіло.
Святы вечор.

Добры вечор.

Да і пошлі.

Максіменка Любоў Усцінаўна, 1934 г.н., в. Антонаў.
Васіленка Вольга Аляксандраўна, 1935 г.н., в. Антонаў.

Зап. Шчыракова Ларыса.

 ( Каляды.)

І ў полі наўкрайсь дорог`і,
Святы вечор.
Наўкрайсь дорогі ст`ояла ёла,
Святы вечор.
Стояла ёла шчытом у гору,
Святы вечор.
Шчытом у гору голлем до долу.
Святы вечор.
А з того голля золото капле.
Святы вечор.
А в том золоце Господ купаўсе.
Святы вечор.
Господ купаўс`е не раздзеваўсе.
Святы вечор.
За етым словом бувыйце здороў.
Святы вечор.

Максіменка Любоў Усцінаўна, 1934 г.н., в. Антонаў.
Васіленка Вольга Аляксандраўна, 1935 г.н., в. Антонаў.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Каляды.)

Божая.

Нашого дзядзька двор горожоны.
Радуйсе.
Радуйсе, земля, як Бог на небі явівся.
Двор горожоны да сцеражоны.
Радуйсе.
Радуйсе, земля, як Бог на небі явівся.
Як Бог явівсе, Господзь родзівсе.
Радуйсе.
Радуйсе, земля, як Бог на небі явівся.
А на том дворэ да огні гораць.
Радуйсе.
Радуйсе, земля, як Бог на небі явівся.
А ле тых огней светые с`едзяць.
Радуйсе.
Радуйсе, земля, як Бог на небі явівся.
Светые седзяць да рыбку вараць.
Радуйсе.
Радуйсе, земля, як Бог на небі явівся.
Да рыбку вараць да у шотрынку,
Радуйсе.
Мацеры Божай да на родзінку.
Радуйсе.
Максіменка Любоў Усцінаўна, 1934 г.н., в. Антонаў.
Васіленка Вольга Аляксандраўна, 1935 г.н., в. Антонаў.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Каляды.)

Рождзество Хрэстове,
Ангол прыляцеў.
Ён ляцеў па небу,
Людзям песню пеў.

Ой, людзі, лікуйце,
Ўвесь дзень торжэствуйце,
Во Хрэстово Рожэство.
Ой, людзі, лікуйце,
Ўвесь дзень торжэствуйце,
Во Хрэстово Рожэство.

- Я лечу от Бога,
Радосць вам прынёс,
Што ў верцепе бедном
Радзівся Хрыстос.

Скорэй поспешайце,
Млоденца ўстрэчайце,
Нового рождзёного.
Скорэй поспешайце,
Млоденца ўстрэчайце,
Нового рождзёного.

Пастушкі ў пешчэру
Раньшэ ўсех прышлі.
Ў яслях на саломцы
Госпада найшлі.

Стаялі, рыдалі,
Хрыста прослоўлялі,
Шчэй мацер его.
Стаялі, рыдалі,
Хрыста прослоўлялі,
Шчэй мацер его.

А Ірод мецежны
О Хрысце узнаў,
Ён убіць младзенца
Воінаў паслаў.

Дзецей ўсех побілі,
Мечы прытупілі,
А Хрыстос в Егіпце быў.
Дзецей ўсех побілі,
Мечы прытупілі,
А Хрыстос в Егіпце быў.

Ўсе мы согрэшылі,
Боже, прэд тобой.
Ўсе мы людзі грэшны,
Ты одзін светой.

Просці прогрэшэнья,
Дай нам обноўленне,
Во Хрыстове Рождзество.
Просці прогрэшэнья,
Дай нам обноўленне,
Во Хрыстове Рождзество.

Максіменка Любоў Усцінаўна, 1934 г.н., в. Антонаў.
Васіленка Вольга Аляксандраўна, 1935 г.н., в. Антонаў.

Зап. Шчыракова Ларыса.

 ( Вясна.)

Ужэ, дзевочкі, весна красна.
Котора дурна замуж по – ш,
А розумные осталісе,
Болей розуму набралі – сь.

Ужэ, хлопчыкі, дуб розвіўсе.
Которы дурэнь, ожэні – ўсь,
А розумные осталісе,
Болей розуму набралісь.

Максіменка Любоў Усцінаўна, 1934 г.н., в. Антонаў.
Васіленка Вольга Аляксандраўна, 1935 г.н., в. Антонаў.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Вясна.)

Весна ужэ красна.
З пуст(ых) стрэх вада капле,
З пуст(ых) стрэх вада капле,
З пуст(ых) стрэх вада капле,
А ў нашого Колечкі
Мудрованька пахне,
Мудрованька пахне,
Мудрованька пахне.
Помудруем, помудруем,
Да ў чыстае поле,
Да ў чыстае поле,
Да ў чыстае поле,
А за ім да Зіночка:
Верніся, соколе,
Верніся, соколе,
Верніся, соколе.
Не вернуся, не вернуся,
Гордуеш ты мною,
Гордуеш ты мною,
Гордуеш ты мною.
Да ўжэ твое гордованне
Ў мене под петою,
Ў мене под петою,
Ў мене под петою.

Л: А што такое модрованька? Можа расліна?
Б: Канешне, цветы.

Максіменка Любоў Усцінаўна, 1934 г.н., в. Антонаў.
Васіленка Вольга Аляксандраўна, 1935 г.н., в. Антонаў.

Зап. Шчыракова Ларыса.

Вясна.

Журав, журавенько,
Роскажы міне ўсю праўду:
Ці була зіма, ці не была,
Я ж молодая, не ўгада – л,
Я ж молодая, не ўгадала,
Я ж молодая, не ўгадала,
Да ўсю зімочку перэспа – л,
Да ўсю зімочку перэспала,
Да ўсю зімочку перэспала,
Под лёд кудзелькі попуска – л,
Плыві, кудзелька, волокенцем,
Прыплыві ко мне полоце - н.
Плыві, кудзелька, сустаўчыкі,
Прыплыві ко мне постаўчы - к.

Максіменка Любоў Усцінаўна, 1934 г.н., в. Антонаў.
Васіленка Вольга Аляксандраўна, 1935 г.н., в. Антонаў.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Каляды.)

А в Онтонові посірод сіла
Росворылосі небо.
Ой відно красі ўсе золотые,
Столікі цесовы.
Столікі цесовые.
Ле дного стола
Маці Хрыстова
Да ўсе веночкі ві – ла.
Ой, кому сов/ю?
Да не такого,
Веночцы золото(го).

Прогулі ўжо як воўкі.

Максіменка Любоў Усцінаўна, 1934 г.н., в. Антонаў.
Васіленка Вольга Аляксандраўна, 1935 г.н., в. Антонаў.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Вясна.)

- Весна, весна, весняночка,
Дзе ж твая дачка Таццяно - чка?
- Погнала бучкі за вороцечко.
- Пасцісь бучкі, я спляту ну – чку,
Пасцісь бучкі, я спляту нучку.
Стараму дзеду на рукві - чку,
А молодому - на поеснічкі.

 в. Вербовічы.

Юлія, 1926 г.н., в. Завойцы.
Несцерчук Надзя Сямёнаўна.

Зап. Шчыракова Ларыса.

Калядка.

Добры вечор пану господару.
Радуйсе. Радуйсе, земля.
Сын Божы народзіўсе.
Сын Божы народзіўсе.
Засцілайце столы да белым обрусам.
Радуйсе. Радуйсе, земля.
Сын Божы народзіўсе.
Сын Божы народзіўсе.
Да печыце колочы з ярое пшэніцы.
Радуйсе. Ой радуйсе, земля.
Сын Божы народзіўсе.
Сын Божы народзіўсе.
Да міне прыдзе тры праздніка ў госці.
Радуйсе. Ой радуйсе, земля.
Сын Божы народзіўсе.
Сын Божы народзіўсе.
Первы празнік Васіля светога,
Другі празнік – Ражэство Хрэстово,
Трэці празнік – Хрэстова Крашчэнне.
Хрэстова Крашчэнне – грахоў атпушчэнне.
Радуйсе. Ой радуйсе, земля.
Сын Божы народзіўсе.
Сын Божы народзіўсе.
А на етым слове бувайце здоровы.
Радуйсе. Ой радуйсе, земля.
Сын Божы народзіўсе.
Сын Божы народзіўсе.
А за ту колядку дайце шэколадку.

  в. Грушаўка.

Пашпартызацыя не вядома. в. Грушаўка.

Зап. Шчыракова Ларыса.

Як не дазволяць колядоваць.

Я табе, дзядзько, поколядую.
Як умрэ Улляна, то возьмеш другую.

Пашпартызацыя не вядома.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Каляда.)

А ўчора з вечора
З небесного двора,
З небесного двора
Прышла к нам новіна:
Панна родзі сына,
Бога прйдзевего,
Не кого мего.

Пашпартызацыя не вядома.

Зап. Шчыракова Ларыса.

( Вясельная.)

...
...
А хто найдэ у том віноградзе,
З тым сяду на посаг.
Ішоў татко – не знайшоў,
...  ручэнькі дай прыйшоў.
- Дзіця моё рожоное,
Коло печ сожонэ – й.
Ішла мамка – не знайшла,
Шчэй белы  ручкі дай прыйшоў.
- Дзіця моё рожоное,
Коло печ сожонэ – й.
Пойшоў братко – не знайшоў,
Шчэй ручэнькі дай прыйшоў.
- Сестра моя рожоная,
Коло печ сожонэ – й.
Пошла сестра – не знайшла,
Шчэй белы ручкі дай прышла.
- Сестра моя рожоная,
Коло печ сожонэ – й.
Пойшоў Янька дай знайшоў,
Дай за ручанькі дай прышоў.
- Жэна моя рожоная,
Ты мне сожонэ – й.
Хойніцкі р-н.
1999.

В. Ясенок.
Запісана у в. Ляды Жлобінскага р-на ад перасяленцаў.

Беспалая Вольга Ігнацьеўна, 1928 г.н., в. Ясенок.
Недашкоўска Вера Іванаўна, 1932 г.н., в. Ясенок.
Коваль Аляксандра Іванаўна, 1933 г.н., в. Ясенок.
Косар ( дз –Грышчанка) Яўгенія Іванаўна, 1947 г.н., в. Ясенок.
Яфрэменка (дз.- Казленка) Лідзія Фёдараўна, 1938 г.н., в. Ясенок.

Зап. Тоўсцік Таццяна, Шчыракова Ларыса.

( Каляды.)

Новом радзіве халемо
Стало чудо на всю землю.
Святы в`ечор. Добры в`ечор.
Нам свет ясны засветыўся,
Шчо сын Божы нарадзівся.
Святы в`ечор. Добры в`ечор.
А злы Е ды разлютыўся,
Шчо сын Божы нарадзівся.
Святы в`ечор. Добры в`ечор.
Звелы збыты малы дзеток
Сама мала да двух летак.
Святы в`ечор. Добры в`ечор.
А Ёсыпу сон прысніўся,
Шчо сын Божы нарадзівся.
Святы в`ечор. Добры в`ечор.
Да уяў сына Марыё,
Да пав’ёў іх ў чужэ царство.
Святы в`ечор. Добры в`ечор.
Да пав’ёў іх ў чужэ царство,
Ў Ясыпінскі гасударство.
Святы в`ечор. Добры в`ечор.
Мі прылі це вам сказатэ,
С празднічком поздоров’ятэ.
Святы в`ечор. Добры в`ечор.

Беспалая Вольга Ігнацьеўна, 1928 г.н., в. Ясенок.
Недашкоўска Вера Іванаўна, 1932 г.н., в. Ясенок.
Коваль Аляксандра Іванаўна, 1933 г.н., в. Ясенок.
Косар ( дз –Грышчанка) Яўгенія Іванаўна, 1947 г.н., в. Ясенок.
Яфрэменка (дз.- Казленка) Лідзія Фёдараўна, 1938 г.н., в. Ясенок.

Зап. Тоўсцік Таццяна, Шчыракова Ларыса.

( Каляды.)

Нова рада стала,
Як на небе хвала,
Звізда ясна над віртэпом
Ўсёму свету воссіяло
Да Хрыстос зробіўся,
Ў небе ён воплоціўся,
Як чоловік пірэ/ад Богом,
Пеллю мамею повіўся.

Так жэ ййго господару,
Так жэ йго господыні
Дарулі та шчасловіе
Усёй нашай родыні.
Пастушкі, егнятка,
Перад тым дзіцятко
Нам колінка прыпадаюць,
Хрыста Бога выхваляюць.
Нам колінка прыпадаюць,
Хрыста Бога выхваляюць.

Беспалая Вольга Ігнацьеўна, 1928 г.н., в. Ясенок.
Недашкоўска Вера Іванаўна, 1932 г.н., в. Ясенок.
Коваль Аляксандра Іванаўна, 1933 г.н., в. Ясенок.
Косар ( дз –Грышчанка) Яўгенія Іванаўна, 1947 г.н., в. Ясенок.
Яфрэменка (дз.- Казленка) Лідзія Фёдараўна, 1938 г.н., в. Ясенок.

Зап. Тоўсцік Таццяна, Шчыракова Ларыса.

( Каляды.)

Ой, ёны, дзядзько, дужэ раненько
Святы в`ечор.
Усем абязалі да на вайну йты.
Святы в`ечор.
Хто сыны мае, хай выправья`е.
Святы в`ечор.
Е у каго нема, нехай найма`е.
Святы в`ечор.
Я ў нашага дзядзька одын сыноч`ок,
Святы в`ечор.
Одын сыноч`ок, як колосочок.
Святы в`ечор.
Мацюнка `іго выпроважыла,
Святы в`ечор.
Выпроважыла дай найучала:
Святы в`ечор.
Поперэд войска не выныкайся,
Святы в`ечор.
А ззаду ыойска не заставайся.
Святы в`ечор.
Сынок маценькі да не послухаў.
Святы в`ечор.
Сеў на коніка, конем гуляе,
Святы в`ечор.
Конем гуляе, мечэм махае.
Святы в`ечор.
Такога меча нема ў паніча,
Святы в`ечор.
Такога лука нема ў гайдука.
Святы в`ечор.
Отзываецца сам кроль на крэсл`е:
Святы в`ечор.
- Ой, колі б я знаў, чы сын гуля`е,
Святы в`ечор.
Доб я б ему даў шчэ велікі дар:
Святы в`ечор.
Хоць кор`олеўну, хоць свою дочку,
Святы в`ечор.
Хоць свою дочку, коня вороного.
Святы в`ечор.
Я ў мого коня золоты копыт,
Святы в`ечор.
Золоты копыт, камень лупотыт,
Святы в`ечор.
Шоўкава грыва поўсьцяй укрыла,
Святы в`ечор.
Шоўкавенькі хвост след заметае.
Святы в`ечор.

А за цім словом бувай здоров`ы,
Святы в`ечор.
За ці пріталкі кварта гарэлкі,
Святы в`ечор.
За цей голосок да сала кусок,
Святы в`ечор.
За цю колядніцу да поляніц`у,
Святы в`ечор.
За це прыпеўкі кварта гарэлкі,
Святы в`ечор.
За цей канэц каўбасы канэц.
Святы в`ечор. Добры в`ечор.

Беспалая Вольга Ігнацьеўна, 1928 г.н., в. Ясенок.
Недашкоўска Вера Іванаўна, 1932 г.н., в. Ясенок.
Коваль Аляксандра Іванаўна, 1933 г.н., в. Ясенок.
Косар ( дз –Грышчанка) Яўгенія Іванаўна, 1947 г.н., в. Ясенок.
Яфрэменка (дз.- Казленка) Лідзія Фёдараўна, 1938 г.н., в. Ясенок.

Зап. Тоўсцік Таццяна, Шчыракова Ларыса.

Купальская.

На Івана Купашчаго
Крадома хлопца найкрашчого.
На Івана Купально,
На Івана Купальночка
Купалася Насталочка.
А на Івана Купально.
Чачэрскі р-н.

Маслова Еўдакія Пятроўна.
Чачэрскі р-н, в. Залессе, 1948 г.н., дырэктар кіна-канцэртнага цэнтра.
Зап. Новак В.С., 1997 г.

(Страла)

Захварэў мілы,
У пасцелю лёг.
Ой лі, ой люлі,
Захацел мілы
Ключэвой вады.
Што да той вады
Тры часы хады.
Первы часок
Па ваду ішла,
Другі часок
Вад`у чэрпала,
А на трэці час
Дамой прынесла.
Прынесла дамой,
А ўжэ міл памёр.
Дзе сястра стаіць -
Дробны дож ідзе;
А дзе маць стаіць,
Рэчка слёз бяжыць;
Дзе жана стаіць -
Там нічога нема.

В аснавном пелі хараводныя песні.

 в.Бабічы.

Чачэрскі раён, , 1995.
Пашпартызацыя не вядома.

Запісвалі Шчыракова Ларыса, Васкоўскі Сяргей.

Вяс-кал.

Разлятаўся, разлятаўся раёчак
Ай па чыстаму ж полю,
Полю.
Дай па чыстаму ж полю
Па жыцячку да ядран`ому,
Ядран`ому.
Па жыцячку да ядран`ому.
Разгулявся Іванька,
Іванька.
Разгулявся Іванька
Ай па бацькавым дв`ару,
Дв`ару.
Дай па бацькавым дв`ару.
На вароненькім каню,
Каню.
На вароненькім каню.
Хоча ж ён дай паехаці,
Дай паехаці.
Хоча ж ён дай паехаці
Ай у чужыя ж сёлы,
Сёлы.
Дай у чужыя ж сёлы
Сабе дзеўку да выбіраць,
Выбіраці.
Сабе дзеўку да выбіраць
І з ей век з ёй векаваць.

Чачэрскі раён, , 1995.
Пашпартызацыя не вядома.

Запісвалі Шчыракова Ларыса, Васкоўскі Сяргей.

Салдацкая-веснавая. (Карагод)

Эй пад Аршавай
Эй пад Аршавай
Пад Аршавай там случылася бяда.
Пад Аршавай там случылася бяда.
Ой там убілі
Ой там убілі
Там жа ўбілі маладога казака.
Там жа ўбілі маладога казака.
Ой схаранілі
Ой схаранілі
Схаранілі ў чыстым полі пад кустом.
Схаранілі ў чыстым полі пад кустом.
Ох абсадзілі
Ох абсадзілі
Абсадзілі чырвон`ай жа калін`ай.
Абсадзілі ж чырвон`ай жа калін`ай.
Ой р`асці, р`асці
Ой р`асці, р`асці
Р`асці, р`асці чырвоная ж калін`а.
Р`асці, р`асці чырвоная ж калін`а.
Ой г`уляй, г`уляй
Ой г`уляй, г`уляй
Г`уляй, г`уляй красівая ж дзяўчын`а.
Г`уляй, г`уляй красівая ж дзяўчына".

Чачэрскі раён, , 1995.
Пашпартызацыя не вядома.

Запісвалі Шчыракова Ларыса, Васкоўскі Сяргей.

Карагод. (Вясна).

Б`ыло ў лузі, дай у лужку
А пры круценькам біражку
Ой да люл`і, л`юлі, паллюл`і.
А пры круценькам біражку
Разлівалася дэй вада,
Расцілалася трава.
А расцілалася трава.
Ой да люл`і, л`юлі, паллюл`і.
Што ж па той жа да па тр`аве
Там да дз`евачкі г`улялі.
Ой да люл`і, л`юлі, паллюл`і.
А там да дз`евачкі г`улялі.
Там да дз`евачкі г`улялі.
А карагоды в`адзілі.
Ой да люл`і, л`юлі, паллюл`і.
А карагоды в`адзілі.
Падыйду я да карагоду,
А я укланюся народу.
Ой да люл`і, л`юлі, паллюл`і.
Я й укланюся народу.

Чачэрскі раён, , 1995.
Пашпартызацыя не вядома.

Запісвалі Шчыракова Ларыса, Васкоўскі Сяргей.

Весннянка, (карагод).
Брат і сястра.

Ціраз мора йшоў
Дай брат з сястрыцаю.
Ой лі вой люлі
Ай брат з сястрыцаю.
Братка пірайшоў,
Сястра й ут`онула.
Ой лі вой люлі
Сястра й ут`онула.
Сястра й ут`онула,
Дай рэчы т`оіла:
Ой лі вой люлі
Ай рэчы т`оіла:
- Ні пі, братачка,
Да з мора в`адзіцы.
Ой лі вой люлі
А з мора в`адзіцы.
Эта ні вада,
Эта кров мая,
Вой лі вой люлі
Эта кров мая,
Да кроў гаручая.
Вой лі вой люлі
А кроў гаручая.
Не бяры, братачка,
Да з мора ягадак.
Ой лі вой люлі
Аў з мора ягадак.
Эта ні ягадкі,
Эта в`очкі мае,
Ой лі вой люлі
Эта в`очкі мае,
А вочкі ярыя.
Ой лі вой люлі
Ні лаві, братачка,
Да ў мора рыбачкі.
Ой лі вой люлі
А ў мора рыбачкі.
Ета ж не рыбачка,
Эта ж цел`а маё,
Ой лі вой люлі
Эта ж цел`а маё,
Дай ц`ела белая.
Ні касі, братачка,
Да з мора тр`авіцы.
Ой лі вой люлі
Аў з мора тр`авіцы.
Эта ні трава,
Эта каса мая,
Вой лі вой люлі
Эта каса мая,
Дай каса русая.
Ой лі вой люлі
Ай каса русая.

Чачэрскі раин, в.Бабічы, 1995.
Пашпартызацыя: Афанасенка Марыя Максімаўна, нар. в. Покаць, 1915 г.н.

Запісвалі Шчыракова Ларыса, Ведзь Алена.

Весняначка, карагод.

Б`ыло ў лузі, дай у лужку
А пры круценькам біражку
Ой да люл`і, л`юлі, паллюл`і.
А пры круценькам біражку
Разлівалася дэй вада,
Расцілалася трава.
А расцілалася трава.
Ой да люл`і, л`юлі, паллюл`і.
Што ж па той жа да па тр`аве
Там да дз`евачкі г`улялі.
Ой да люл`і, л`юлі, паллюл`і.
А там да дз`евачкі г`улялі.
Там да дз`евачкі г`улялі.
А карагоды в`адзілі.
Ой да люл`і, л`юлі, паллюл`і.
А карагоды в`адзілі.
Падыйду я да карагоду,
А я укланюся народу.
Ой да люл`і, л`юлі, паллюл`і.
Я й укланюся народу.
Гасударушкі да сваёй
А ей да асобеннай паклон.
Ой да люл`і, л`юлі, паллюл`і.
А ей да асобеннай паклон.

Чачэрскі раин, в.Бабічы, 1995.
Пашпартызацыя: Афанасенка Марыя Максімаўна, нар. В. Покаць, 1915 г.н.

Запісвалі Шчыракова Ларыса, Ведзь Алена.

(Карагод), вясняная.

Ай пусці, мамачка,
Да ў зялён сад гуляць.
Ой лі, вой люлі
А ў зялён сад гуляць.
Я не буду, мамачка,
Да вішаняк шчыпаць.
Ой лі, вой люлі
Ай вішаняк шчыпаць.
Толькі вышчыпну
Дай вінаградачку.
Ой лі, вой люлі
Ай вінаградачку.
Панясу я к міламу
Да на парадачку.
Ой лі, вой люлі
Ай на парадачку.
А парадзі, міленькай
Дай чырнабрывенькай.
Вой лі, вой люлі
Ай чырнабрывенькай.

Эта уся гэта песня.
( Пераказвае):

Ну пусці, мамачка,
Ў зялён сад гуляць.
Я не буду, мамачка,
Вішаняк шчыпаць.
Толькі вышчыпну
Вінаградачку.
Панясу  к міламу
На парадачку.
А парадзі, міленькі
Дай чырнабрывенькі.

Чачэрскі раин, в.Бабічы, 1995.
Пашпартызацыя: Афанасенка Марыя Максімаўна, нар. В. Покаць, 1915 г.н.

Запісвалі Шчыракова Ларыса, Ведзь Алена.

Веснянка, (карагод). Брат і сястра.

Ціраз мора йшоў
Дай брат з сястрыцаю.
Ой лі вой люлі
Ай брат з сястрыцаю.
Братка пірайшоў,
Сястра й ут`онула.
Ой лі вой люлі
Сястра й ут`онула.
Сястра й ут`онула,
Дай рэчы т`оіла:
Ой лі вой люлі
Ай рэчы т`оіла:
- Ні пі, братачка,
Да з мора в`адзіцы.
Ой лі вой люлі
А з мора в`адзіцы.
Эта ні вада,
Эта кров мая,
Вой лі вой люлі
Эта кров мая,
Да кроў гаручая.
Вой лі вой люлі
А кроў гаручая.
Ні лаві, братачка,
Да ў мора рыбачкі.
Ой лі вой люлі
А ў мора рыбачкі.
Ета ж не рыбачка,
Эта ж цел`а маё,
Ой лі вой люлі
Эта ж цел`а маё,
Дай ц`ела белая.
Не бяры, братачка,
Да з мора ягадак.
Ой лі вой люлі
Аў з мора ягадак.
Эта ні ягадкі,
Эта в`очкі мае,
Ой лі вой люлі
Эта в`очкі мае,
А вочкі ярыя.
Ой лі вой люлі
Ні касі, братачка,
Да з мора тр`авіцы.
Ой лі вой люлі
Аў з мора тр`авіцы.
Эта ні трава,
Эта каса мая,
Вой лі вой люлі
Эта каса мая,
Дай каса русая.
Ой лі вой люлі
Ай каса русая.

Чачэрскі раин, в.Бабічы, 1995.
Пашпартызацыя: Афанасенка Марыя Максімаўна, нар. В. Покаць, 1915 г.н.

Запісвалі Шчыракова Ларыса, Ведзь Алена.

(Страла)

На луне, на луне,
На шаўковай траве
Там Іванка коніка пасе.
Коніка пасе,
З конікам гавор`а:
-Ох ты, конь, мой конь,
Я цібе прадам
Я цібе прадам
За лук, за стрэлк`у,
За лук, за стрэлк`у,
За красн`у дзеўк`у.

Чачэрскі раин, в.Залессе, 1995.
Пашпартызацыя:
Чэпікава Еўдакія Іванаўна, нар. В. Залессе, 1949 г.н., метадыст у клубе.
Талкунова Еўдакія Ягораўна, нар. В. Залессе, 1942 г.н., бібліятэкар.- салістка.

Запісвалі Шчыракова Ларыса, Ведзь Алена.

(Карагод, вясна). Гульня. Сценар у клубе.

Ой за с`адом, за сад`ом
Ой люлі, за сад`ом
Ой люлі, за сад`ом
Ой там р`асла травачка.
Ой там р`асла травачка.
Ой люлі, травачка.
Ой люлі, травачка.
Там гуляла парачка
Там гуляла парачка
Ой люлі, парачка.
Ой люлі, парачка.
Просім, пара, патанцуй!
Просім, пара, патанцуй!
Ой люлі, патанцуй!
Ой люлі, патанцуй!
Каго любіш, пацалуй.
Каго любіш, пацалуй.
Ой люлі, пацалуй.
Ой люлі, пацалуй.
Просім, пара, разойдзісь.
Просім, пара, разойдзісь.
Ой люлі, разойдзісь.
Ой люлі, разойдзісь.
Ой за с`адом, за сад`ом
Ой за с`адом, за сад`ом
Ой люлі, за сад`ом
Ой люлі, за сад`ом

Чэпікава Еўдакія Іванаўна, нар. В. Залессе, 1949 г.н., метадыст у клубе.
Талкунова Еўдакія Ягораўна, нар. В. Залессе, 1942 г.н., бібліятэкар.- салістка.

Запісвалі Шчыракова Ларыса, Ведзь Алена.

(Карагод, вясна)

Ой як маці ды Ванюшу
Кавалін`а мавалін`а
У дарогу сабірала,
Шляпу з бантом адзявала,
Кавалін`а мавалін`а
Шляпу з бантом адзявала,
Падпаясывала.
Кавалін`а мавалін`а
-Ты ідзі, ідзі Ванюша,
Не забарывайся,
Кавалін`а мавалін`а
На чужых жонак красівых
Не заглядывайся.
Кавалін`а мавалін`а
Бо чужыя, красівыя
Ўсе падманчывае.
Кавалін`а мавалін`а
Ой як маці ды Ванюшу
У дарогу праважала.
Кавалін`а мавалін`а

Чачэрскі раён, в.Бабічы, 1995.
Пашпартызацыя не вядома.

Запісваў Вінаградаў Сяргей.

Шчодры.

На луг, на луце,
На шаўковай траве
Пава лят`ала,
Пер’я р`аніла.
Выйшла Насцечка
( Kаму п`еюць.)
Да падбірала.
Падбірала і ў рукавок клала.
З рукаўка брала,
На скам’ю клала.

Пазабывалася.

Чачэрскі раён, в.Бабічы, 1995.
Пашпартызацыя не вядома.

Запісваў Вінаградаў Сяргей.

Карагод. Вясна.

Карагод вялік,
Да вуліца мала.
Ой вой люлі
Да вуліца мала.
А ўсё за бабамы
А ўсё за старамы,
Ой вой люлі
А ўсё за старамы,
А ўсё й за дзеткамы
Дай ўсё за маламы,
Ой вой люлі
Дай ўсё за маламы,
Ай ўсё за дзеўкамы
А ўсё за краснамы,
Ой вой люлі
А ўсё за краснамы,
Ай за рабятамы
А ўсё за малойцамы.
Ой вой люлі
А ўсё за малойцамы.

Чачэрскі раён, в.Бабічы, 1995.
Пашпартызацыя не вядома.

Запісваў Вінаградаў Сяргей.

Ушэсце.
Вясну праводзяць.
(Карагод)

У полі пшанічка
Каласком стаяла.
Ой рана, ра-ў-
Каласком стаяла.
Галаском гука-
Ой рана, ра-ў-
Галаском гука-у
- Дзевачкі-сястрыцы,
П`адайце вадзіцы.
Ой рана, ра-у-
П`адайце вадзі-цы.
Ой каласочэк,
Міскай піражочэк.
Ой рана, ра-ў-
Міскай піражо-у-к.
У поле капалі,
Ў гумне варах`а-
Ў гумне варах`амі,
Ой рана, ра-ў-
Ў стале пірага-

Чачэрскі раён, в.Бабічы, 1995.
Пашпартызацыя не вядома.

Запісваў Вінаградаў Сяргей.

Вяснянка.
( Карагод).

Васіль мой, Васілёчык.
Васілёчык.
Васілёчык.
Белазур’ева твой цвяточык.
Твой цвяточык.
Твой цвяточык.
Первым разам я садзіла.
Я садзіла.
Я садзіла.
Другім разам палівала.
Палівала.
Палівала.
Трэцім разам я сарвала.
Я сарвала.
Я сарвала.
Ой, сарваў цвяток, спляла з таго вянок.
Спляла з таго вянок.
Спляла з таго вянок.
Ох, а сплёўшы вянок, пайду у танок.
Пайду у танок.
Пайду у танок.
Ай у том жа танку ж трох палюблю.
Трох палюблю.
Трох палюблю.
За чацвёртага ж сама пайду.
Сама пайду.
Сама пайду.

Чачэрскі раён, в.Бабічы, 1995.
Пашпартызацыя не вядома.

Запісваў Вінаградаў Сяргей.

Вясна.
Карагод.

Карагод вялік,
А вуліца й мала.
Ой лі, ой люлі,
А ўсё за дзеўкамы,
Да ўсё за краснамы.
Ой лі, ой люлі,
А ўсё за краснамы.
А ўсё за хлопцамі,
Да за малойцамі.
Ой лі, ой люлі,
Ай за малойцамі.
А ўсё за бабамы,
Да ўсё за старамы.
Ой лі, ой люлі,
А ўсё за старамы.
А ўсё за дзецямі,
Да ўсё за маламы.
Ой лі, ой люлі,
А ўсё за маламы.
Ай карагод вялік,
Дай в Цібе выбіраю маладога парня.
уліца мала.
Ой лі, ой люлі,
Ай вуліца мала.

Чачэрскі раён, в.Бабічы, 1995.
Пашпартызацыя не вядома.

Запісваў Вінаградаў Сяргей.

Вясна.
( Алень?)

Хажу я гул`яю ўдоль па карагода.
Розачка й алая мая.
Цібе выбіраю маладога парня.
Розачка й алая мая.
Цібе выбіраю маладу свякруху.
Розачка й алая мая.
Цібе выбіраю маладога свёкра.
Розачка й алая мая.
Цібе выбіраю маладу цёшчу.
Розачка й алая мая.
Запрагу я й каня,
Звязу цёшчу са двара.

Чачэрскі раён, в.Бабічы, 1995.
Пашпартызацыя не вядома.

Запісваў Вінаградаў Сяргей.

Калядная, на шчодрыкі катторая.

Па двару, па шырокаму.
Святы вечар добрым людзям.
А там Ванечка коніка пасе.
Святы вечар добрым людзям.
( Далей пераказвае:)
Коніка пасе, з канём гавора:
Ох ты конь мой конь,
Я цябе прадам.
Я цябе прадам
За лук, за стрэлк`у,
За лук, за стрэлк`у,
За крсную дзеўку.
Брагінскі р-н.
1999.
В. Мікулічы, Конанаўшчына.
Запісана у в. Ляды Жлобінскага р-на ад перасяленцаў.

Здорава Ганна Мікалаеўна, 1938 г. н, в. Конанаўшчына.
Васіленка Любачка Марыя Міхайлаўна, 1939 г. н, в. Мікулічы.
Бандарэнка Марыя Дмітрыеўна, 1937 г. н, в. Мікулічы.
Зап. Тоўсцік Таццяна, Шчыракова Ларыса.
( Каляды.)

Ні с-под горачкі тры дымочкі йдуць,
Святы в`ечор.
Тры дымочкі, то коней пара
Святы в`ечор.
Малады Ванька з-пад венца едзя,
Святы в`ечор.
З-пад венца едзя, сто коней ведзе,
Святы в`ечор.
Сто коней ведзе, невесту везе:
Святы в`ечор.
- На табе, татк`а, сто коней на двор,
Святы в`ечор.
А табе, мамк`а, нявесту за стол.
Святы в`ечор.
Штоб ана шыла, да не памшыла,
Святы в`ечор.
Штоб ана ткала, да не парвала.
Святы в`ечор. Добры в`ечор.

Здорава Ганна Мікалаеўна, 1938 г. н, в. Конанаўшчына.
Васіленка Любачка Марыя Міхайлаўна, 1939 г. н, в. Мікулічы.
Бандарэнка Марыя Дмітрыеўна, 1937 г. н, в. Мікулічы.

( Каляды.)

Ішоў Ванечка берабінкаю,
Святы в`ечор.
Найшоў віначку над разінкаю.
Святы в`ечор.
То не кветачка- вінаградачка,
Святы в`ечор.
Яго дзевачка ненаглядачка.
Святы в`ечор.
Ён яе шукаў, ў ладачкі пляскакаў.
Святы в`ечор.
Ён яе найшоў, ў прысядкі пайшоў.
Святы в`ечор.
Ён яе узяў да пацалаваў.
Святы в`ечор. Добры в`ечор.
Жлобінскі р-н.
1996.
В. Ляды.

Пашпартызацыя не вядома.

Зап. Ведзь Алена.

Каляды.

Б: На Каляды вадзілі перапёлку і казу вадзілі.
А: А перапёлку, гэта як?
Б: Прыбіралі перапёлкай і прыходзяць у хату, просяцца:
Пусціця нашу перапёлачку.
А тады пелі...
А: А хто хадзіў?
Б: Ну хто хадзіў? І я хадзіла.
А: Не, у сэнсе там цыган быў, кабыла?
Б: Не. Было і цыгане, так то ужэ оддзельно было. Перапёлка само собой бюыло, вокруг ходзілі. Ее прыбяруць і ана ў кружку ходзіла, перапёлка. А етыя пелі. Ну, дзеўку прыбяруць ці жэншчыну.
А: А як яе прыбіралі?
Б: Вянок надзявалі з травы. Купальны плялі вянок.
А: Этыя зёлкі, што улетку збіралі?
Б: Што летам збіралі і вот з тыяе. Бяссмертнікі жоўценькія, вяночкі ці тыя красачкі жоўценькія. Ну і з іх плялі вяночкі.
Перапёлачку прыбіралі ў кружок, а тыя ужэ ходзяць і пяюць кругом.
А: А дзяўчаты хадзілі?
Б: Дзяўчаты, а як жа ж. Бяруцца вот так, яна ў кружочку.
А: А што пелі?
Б:

Пашпартызацыя не вядома.

Зап. Ведзь Алена.

- Перапёлачка мая, зорачка,
Адкуль вышла?
- З абалоднейка.
Абалоднейка вада падняла,
Красную дзеўку журба ўзяла.

Далей пелі: журба ўзяла, замуж ужэ хоча йсці.
А: Такая кароткая?
Б: Была доўга, да я пазабывалась.

Пашпартызацыя не вядома.

Зап. Ведзь Алена.

А: Мядзведзя у вас не вадзілі?
Б: І мядзведзя вадзілі.

Пашпартызацыя не вядома.

Зап. Ведзь Алена.

Го-го-го коза,
Го-го-го сера.
Дзе рогі дзела?
На соль проела.
А соль дорога,
Мерочка скупа.
Штоб мерачка жыта,
Каб каза сыта.
Мерачка аўса,
Каб каза расла.
Дзе каза хвастом,
Там жыта кустом.
Дзе коза рогом,
Там жыто стогом.

Дай яна ж доўгая да забываецца.

Пашпартызацыя не вядома.

Зап. Ведзь Алена.

А: Былі песні са словамі: Ісус васкрэс, сын Божы?
Б: Не.
А: Пра дзяўчыну, пра хлопца, які ідзе на паляванне?
Б: ...
(...)
А: Вясну гукалі?
Б: Не знаю я.

Пашпартызацыя не вядома.

Зап. Ведзь Алена.

Калядкі.

Ой, Калядкі мае,
...
...
Каўбасу чую.
Мерачка скупая.
Мерачку аўса,
Каб каза расла.
Мерачку жыта,
Каб каза сыта.

Пашпартызацыя не вядома.

Зап. Вінаградаў Сяргей.

Вялікодная. Страла. Карагод.

Ай паз плот хажу,
Сон рамон сажу.
Ой лі, ой люлі,
Сон рамон сажу.
Я й у бацюшкі
Халастой хажу.
Ой лі, ой люлі,
Халастой хажу,
Жаніцца хачу.
Ой лі, ой люлі,
Жаніцца хачу.
- Ой, жанісь, жанісь,
Ты мой с`ыночак.
Ой лі, ой люлі,
Ты мой с`ыночак.
Дай бяры ж сабе
Панскую дачк`у.
Ой лі, ой люлі,
Панскую дачк`у.
- Панская дачка -
Ні работніца.
Ой лі, ой люлі,
Ні работніца.
Яна ў поле йдзе,
Яна скачучы.
Ой лі, ой люлі,
Яна скачучы.
А із поля йдзе,
Яна плачучы.
Ой лі, ой люлі,
Яна плачучы.

Пашпартызацыя не вядома.

Зап. Вінаградаў Сяргей.

С: Эта валачобныя у вас называліся ці проста вялікодныя?
Б: Ну, эта проста велікодныя.
С: А ету песню калі спявалі?
Б: Эта на Пасху спяваюць. Збяруцца гурт дзевак, хлопцаў срэдзі вуліцы і карагод водзяць. Карагод, Стралу гуляюць, карагоды водзяць і песні гэтыя пяюць. Шчэ мы гулялі: ў пары пазбіраюцца, гуляюць.
С: А што за Страла?
Б: Песні пяецца – Страла. Эта Страла. Набіраюцца вот круг, за рукі бяруцца, бальшая вот ну Страла называецца. Мо дзесяць, мо і дваццаць чалавек. І вот глаўны бярэцца сільны чалавек. І за рукі адзін аднаго дзяржаць і бягуць. І бягуць, і бягуць. Тады як крутане, і етыя, астатнія усн, хто слаба дзержыцца, ўсе пападалі. Вот і смех, і гульня.

С: А якія песні снявалі на тую Стралу?

Б:
Ой, ішла страла да кругом сяла.
Ой лі, ой люлі, да кругом сяла.
Убіла страла да трох молайцаў.
Ой лі, ой люлі, да трох молайцаў.
Па дном млайцу некаму плакаць.
Ой лі, ой люлі, некаму плакаць.
Пажурыліся дай тры ластачкі.
Ой лі, ой люлі, дай тры ластачкі.
Адная села у галовачках,
Ой лі, ой люлі, у галовачках,
А друга села ў белых ножачках.
Ой лі, ой люлі, у белых ножачках,
А трэцяя ўпала на шчырым сэрцы.
Ой лі, ой люлі, на шчырым сэрцы.
А што ў галовачках, то маці яго,
Ой лі, ой люлі, то маці яго,
А ў белых ножачках, то сястра яго,
Ой лі, ой люлі, то сястра яго,
А на шчыром сэрцы, то жана его.
Ой лі, ой люлі, то жана его.
А дзе мамка плача, там рэкі цякуць,
Ой лі, ой люлі, там рэкі цякуць,
А дзе сястра, там калодзе/яжы,
Ой лі, ой люлі, там калодзе/яжы,
А жонка плача, толькі да (а)беду.
Ой лі, ой люлі, толькі да (а)беду.
А пабедаўшы, я у сад пайду.
Ой лі, ой люлі, я у сад пайду.
Я у сад пайду, сабе трох знайду.
Ой лі, ой люлі, сабе трох знайду.

Пашпартызацыя не вядома.

Зап. Вінаградаў Сяргей.

С: Эту Стралу вадзілі у Лядах вашых?
Б: Ну. Дык яны ўсюду, ў каждай дзярэўні эта дзелалі.
Пуканаў: у карагодзе толькі жанчыны былі?
Б: І хлопцы. Хлопцы і дзеўкі – усе. Дзеўкі так не замахнуць стралы тае. А важак жа еты. А набяруцца. А тады ж ужэ столькі хохату, ўсе пападаюць і валяюцца. Усяк бывае, усяк бывае. Смешна бывае. Смяялісь.
С: Эта рабілі у цэнтры ці выходзілі у поле, не?
Б: Эта рабілі у цэнтры у дзярэўні. Вот вышлі – магазін.
С: А мо яшчэ велікодную?
Б:

А у нашым у Лядзі шырокае возера.
Ой лі, ой люлі, шырокае возе - р.
Як па там па возеру шэру гусі плавалі.
Ой лі, ой люлі, шэру гусі плава - й.
Як наляцеў, як наляцеў ш`ызы `арол на вад`у.
Ой лі, ой люлі, ш`ызы `арол на в`о - д.
Дай узяў ён гусачку за правую крылачку.
Ой лі, ой люлі, за правую крыл`о - чк.
Як па нашым гу Лядзі шырокая вуліца.
Ой лі, ой люлі, да шырокая вулі - ца.
Як по той па в`уліцы дз`еўкі т`анкі в`адзілі.
Ой лі, ой люлі, да дзеўкі т`анкі в`адзі - ль.
Адкуль ўзяўся Іванька на к`оніку.
Ой лі, ой люлі, дай Іванька на кон`і - ку.
Ай узяў ён Галячку за правую ручачку.
Ой лі, ой люлі, за правую руча - чку.
Дай павёў ён Галячку й у сваю святлічачку.
Ой лі, ой люлі, у сваю святліча - ч.

Пашпартызацыя не вядома.

Зап. Вінаградаў Сяргей.

Вялікодная.

Ўдоль па мо/уру,
Ўдоль па мо/уру,
Ўдоль па мо/уру, мо/уру сіняму
Ўдоль па мо/уру, мо/уру сіняму
Плыла стода.
Плыла стода.
Плыла стода лебядзінаё.
Плыла стода лебядзінаё.
Адкуль узяўся,
Адкуль узяўся,
Адкуль узяўся сызы арол на ваду.
Адкуль узяўся сызы арол на ваду.
Пусціў бро/уду,
Пусціў бро/уду,
Пусціў бро/уду да па сінему мору.
Пусціў бро/уду да па сінему мору.
А хто ж будзя,
А хто ж будзя,
А хто ж будзя, ету руду воду піць?
А хто ж будзя, ету руду воду піць?
А хто ж будзя,
А хто ж будзя,
А хто ж будзя ета пер’ейка збіраць?
А хто ж будзя ета пер’ейка збіраць?
Ро/уду ж воду,
Ро/уду ж воду,
Ро/уду ж воду шчука-рыба папіла,
Ро/уду ж воду шчука-рыба папіла,
А пер’яйка,
А пер’яйка,
А пер’яйка, красна дзеўка збірала
А пер’яйка, красна дзеўка збірала
Свайму дружку,
Свайму дружку,
Свайму дружку на падушку.
Свайму дружку на падушку.
В. Ляды.

Гузава Фаіна Мікалаеўна, 1928 г.н., в. Олба.
Гузава Агаф’я Мікалаеўна.

Зап. Сяргей Вінаградаў.

С: У вас хадзілі з казой?
Б: Хадзілі. Збяромся ды на полі, ды ў чужу дзярэўню. І мядзведзя водзілі.(...)
Мы хадзілі аддзельныя – даяркі і пастухі.
С: А як мядзведзя вадзілі, так што вы надзявалі?
Б: Выварачываем кажух кашлатым етым наверх. Ну і ён прыйдзе, хазяіна за ногі скубае, валяе.


Го-го-го коза,
Го-го-го шера.
Дзе рогі дзела?
На соль проела.
Соль дорога`я,
Мерка скупа`я.
Го-го-го коза,
Го-го-го шера.
Дзе коза ходз`іць,
Там жыто родз`іць.
Го-го-го коза,
Го-го-го шера.
Дзе коза ногой,
Там жыто копой.
Дзе коза рог`ом,
Там жыто стог`ом.

С: А са звяздой у вас не хадзілі? Не рабілі звязду?
Б: Не, не, не, не.

Хаменок Васіль Трафімавіч, 1921 г.н., в. Ляды.
Гузава Фаіна Мікалаеўна, 1928 г.н., в. Олба.

Зап. Сяргей Вінаградаў.

( Купалле.)

Хаменок Васіль Трафімавіч:
Пакумілісь, песні папелі да і ўсё. Палкі пазвязваем да і ўсё.
Тутака цвяты прыбіраем наверху, а тутака еты сноп, цікун такі саломы, кругом абвязваем і тады, як прыбяром, запалім. І тады піхном на воду і яно паплылі. Гарыць тая салома, аж цесна звязана.
Гузава Фаіна Мікалаеўна:
Я жыла там у Арбе. А у нас саламяныя крышы, так мы павырываем, салому ету запалім, факел еты і бягуць паўз канаву, крычаць, уююй. А цяпер ніхто не дзелае.
У нас, еслі Купала, так шкоду толькі дзелаюць. Лавачкі паўзрываюць да заборы паломяць. Лавчкі могуць і ў калодзеж і ўкінуць. А эта так яны дзелаюць, маладыя. Этаму заборы, а этаму вароты. Купала такое дурное.
Адурэюць і бегаюць.
С: А на Троіцу што у вас?
Гузава Фаіна Мікалаеўна:
А на Троіцу у нас прэстольны прзднік. (...)
На Гарадку проці бальніцы дзрава становяць. А як ужэ запаляяць. Правялі бацюшка, памаліўся, адправіў, а потым ужо сталі песні, танцы.

Жлобінскі р-н.
1999.
В. Кабанаўка.

Яўгенія Якаўлеўна, 1934 г.н., в. Кабанаўка.

Зап. Тоўсцік Таццяна, Шчыракова Ларыса.

Каляды – седьмога, Новы год – чатырнаццатага. Каляды – гэта скаромнае дзела. Кабаноў б’юць, гуляюць.(...)
Перлоўка ужо шчытаюць куцця. Ставяць на кут яе, саломку сцелюць. Ставяць стула, патом ставяць туду  той гаршчочак, а поты прынімаеш той гаршчочык, ставіш на стол. І як нясеш куццю тую на кут, так і квохаюць, каб куры квохталі. А я кохала, квохтала і не сеяла – і куранят няма. Не паталаніла сёлета.
Куццю аддавалі курам.
Л: Наўмысна рабілі?
Б: Тую куццю, перлоўку, не кожны хоча есці. Для закона варыш. ( На наступны дзень аддавалі курам.)
Л: мароза не звалі?
Б: Кажуць:
“Мароз, мароз,
Ідзі гушчу есці”,
Каб не марозіў пасевы вясною.
Т: А жанчына ці мужчына казаў?
Б: Да ясама звала.
Т: Трэба падысці к акну, адчыніць ці проста за сталом сядзіць?
Б: Некаторыя жанчыны адчыняць дзверы, кажуць:
“Мароз, мароз,
Ідзі гушчу есці”.

Т: А што у Масленіцу рабілі? Як у вас называлась?
Б: Масленка. Мы асобенна не правілі гэту  Масленку.

Стрэчанне – палавіна зімы, палавіна пражылі. Дак ета пасярод называецца Стрэчанне. Зіма з летам стракаецца. Інагда бывае і бушуе, а інагда у нас кажуць: із страхі певень вады напіўся. Кажуць: як певень вады нап’ецца, так будзе цёплая вясна. Такой абычай.

Саракі.
Калісьці у Пост скакалі ўсе. Кладом палена, бяром дошку і ложым во так. Адна становіцца на тым баку, а та – на етым. Еслі я ўніз дала, то я падскочыла, еслі тая ўніз дала, то тая радскочыла.

Благавешчанне у Пост.
Т: Карагоды не вадзілі ў гэты дзень?
Б: Старыя вадзілі. Кажуць, каб капуста сшывалася, качаны добрыя дзелаліся.
Т: Дзе збіраліся?
Б: Тут.
Т: На канцы?
Б: Не, у нас была дзярэўня туда далёку, да ана ва врэмя вайны згарэла. У нас дажэ была да Рудні пасёлак. (...)
І тут збіраліся.Тут, яшчэ на гарэ. Там пелі мы, як былі бальшымі дзеўкамі. Ой, гулялі там добра. Параход ідзе. Хлопцы едуць. А мы тады к параходу бягом. Красіва.

Гуканне вясны.
Т: А карагоды вадзілі?
Б: Старыя бабы вадзілі. І тутака, і на гары. Як прыйдзецца, які празднік.

Юр’я. Нічога не дзелаюць.

Вербнае, када вярбу ломяць. У цэркаў хадзілі, свецім вярбу.

Троіца была.
У пятніцу постныя дзяды увечары, а ўранне ужо скаромныя дзяды. Эта ужо называецца, што ўвечары нада вешаць еты бярозу, клён, ліпу, дуб. І тыкулі ета усё на вушняках, у хаце.

А тады, як нядзеля гэта пройдзе, называецца гранная нядзеля. І мы ета ўсё збіраем, і за яго, і звязваем у такі пук, і ложым. Патом закапваем у бульбу на зіму. Ну, вы знаеце, як бульбу закопваюць у скапцы. І ложым на бульбе, штобы не елі мышы. Ну і не ядуць, еслі накладом мая. Ета называецца май.

Прохарава Надзея Анісімаўна, 1924 г.н., в. Кавлёўка( яе ўжо няма, 5 км на сторану Макарэвіч), настаўніца.

Зап. Тоўсцік Таццяна, Шчыракова Ларыса.

Л: Раскажыце нам пра Купалле. Вогнішча у вас было?
Б: Было. У нас там шлюз.
Т: А як раней святкавалі?
Б: Канешне. І на Купалле гулялі, і на Пятра гулялі. Куміліся людзі. Сабіраліся і мы, дзітвара, таксама кумілісь. Цікава ж. Украдзем у маці скавародку, яіц і бяжым на лужайку куда-нібудзь к лесу. Раскладзім там агонь, жарым там яішніцу, ядзім. Ета ж куміліся называецца. І песні спяваем.
Л: Менавіта купальскія песні былі? (Паказвае якія. “Купала на Івана”.)
Б: Не, не было.
Л: А карагоды вадзілі вакол вогнішча?
Б: Ну як жа. Гэта абавязкова. І скакалі цераз вогнішча. Карагоды снявалі “Гары-гары ясна.” Прыгалі адзін цераз аднаго, пары вадзілі.
Л: Як складалі агонь?
Б: Абыкнавенна.
Л: Слуп быў паярэдзіне?
Б: Не.
Л: Скочылі цераз вогнішча ў парах ці па аднаму?
Б: Па аднаму.
Л: Вянкі плялі?
Б: Вянкі плялі.
Л: Вялікія, маленькія?
Б: Маленькія. З васількоў.
Л: вы толькі сабе плялі, ці яшчэ і хлапцу?
Б: Не, хлапцу, не.
Л: Вы дзецьмі толькі так рабілі?
Б: Можа і дарослыя былі, яны ж з намі не сябравалі.
Л: Гэта было такое дзіцячае купалле?
Б: Дзіцячае купалле.

На Новы год абязацельна далжна быць калбаса.
Л: А куцця?
Б: Да, да. Варылі куццю з перловых круп. На Ражаство была скаромная куцця. Клалі куцю на сена, пад абразамі стаяла, давалі курам, выклікалі Мароза:
“Мароз, мароз,
Ідзі куццю есці”.
А тады яе давалі курам, давалі скату і самі елі.
Л: А Мароза гукалі праз вакно, праз дзвер?
Б: Праз вакно, праз дзвер, у трубу крычалі. Адкрывалі трубу і крычалі:
“Мароз, мароз,
Ідзі куццю есці”.
Л: А хто запрашаў?
Б: Дзеці крычалі ва ўсё горла.
Л: Не гаспадар, ніхто, а дзеці?
Б: Дзецям бацька з маткай кажуць: “Дзеці, завіце Мароза”.
Т: Звалі толькі Мароза?
Б: Да.

Л: А калядоўшчыкі хадзілі, жывёлу якую-небудзь вадзілі, у каго-небудзь пераапраналіся?
Б: Абязацельна. У казла і ў мядзведзя. Кажух выварочвалі і на чатырох. (...) У хату пускалі.
Мядзведзь скача. І цыгане кругом панадзяюцца з мядзведзям. (...) І звязду насілі?
Л: А шасці ці васьміканечную?
Б: Шасці, шасці.

Л: А што жадалі гаспадарам, калі яны адорвалі?
Б:
Каб і вялося, пілося, елася,
Каб і яшчэ хацелася.
А, як не адорыш, будзе ужо праклёнаў, колькі хочаш.
Штоб усё падохла,
Штоб усё пасохла.
Л: А часта не давалі?
Б: Не. Звычайна давалі. Такі дзень, што нельзя не даць.

Т: Абыходзілі усю вёску калядоўшчыкі?
Б: А як жа.
Т: І суседнюю?
Б: Прыезжалі і з суседняй.
Т: А як яе абыходзілі, спецыяльна з якога-та краю?
Б: Не, дзе пачнуць, туды і ідуць. Адныя толькі зачынаюць, ужо другія з’яўляюцца тут как тут.
Т: А гэта былі даросляя калядоўшчыкі?
Б: Дарослыя. Ну а дзеці само сабой хадзілі. Дзеці раней. Толькі пацямнее, яны не даждуцца етага часу, ужо лецяць з торбачкамі.

Вадохрышча.
Б: Там, дзе не было рэчкі, ета дзелалі каля калодзежа.
Т: Што дзелалі?
Б: Ваду храсцілі калісь.

Саракі.
Б: Калісь малых дзяцей кажуць: трэба сорак ладак з’есці на Саракі.
Л: А для чаго?
Б: Сорак ладак трэба напекчы на Саракі, каб вуткі і куры пладзіліся. Абавязкова на Саракі.
Л: Чаму называліся Саракі?
Б: Ета сорак выр’яў прылятала на саракі, птушкі прыляталі, да, сорак выр’яў. Па-рэлігійнаму, ета сорак апосталаў, Саракі етыя. Мучэнікаў можа.
На Саракі дзеці скакалі, скакалі на дошках.

Стрэчанне атмечалі. Знаеце, як у вёсцы. Сабяруцца на лаўцы, пасядзяць бабы.

В.Рудня.

Размова з перасяленкай.

Зап. Тоўсцік Таццяна, Шчыракова Ларыса.

Каляды.
Л: У каго вы пераарналіся?
Б: Адзенемся,каб ніхто не пазнаў.

Рыпчанка Аляксандр Іванавіч, 1933 г.н., в. Рудня.

Зап. Тоўсцік Таццяна, Шчыракова Ларыса.

Л: Святкуеце ражаство?
Дзед: пераапраналіся у цыган і хадзілі.
Л: Казу, мядзведзя вадзілі?
Б: Вадзілі.

Капаня Марыя Сямўнаўна, 1928 г.н., в. Рудня.

Зап. Тоўсцік Таццяна, Шчыракова Ларыса.

Л: Купалля свята тут было?
Б: Было і Купальныя, былі і Пятрухі.
Л: Як праходзіла Купалле?
Б: Хадзілі да вунь заборы валялі да
Т: А вароты разбіралі?
Б: Разбіралі заборы і кастры палілі.
Т: А дзе вогнішча палілі?
Б: А болей на лугах. Дзе луг, рэчка.(...) нада ж было ўсё ета ноччу, дзелаюць, твораць чудеса.
Л: Спальвалі старыя рэчы?
Б: Не.
Л: Слуп ставілі, кола наверх?
Б: Усё ставілі.

В. Таўстыкі.

Лапечка Марыя Сяргееўна, в. Таўстыкі.

Зап. Тоўсцік Таццяна, Шчыракова Ларыса.

( Калядная.)
Хлопцу.

( Cпявае.)

Загарэлася крутая гара,
Святы вечар.
Што не ўрадзіла шолкава трава.
Святы вечар.
Толькі урадзіў зелен вінаград.
Святы вечар.
На той віноград стар`ожа трэба.
Святы вечар.
Паставілі старожу маладога Ванечку.
Святы вечар.
Сцярог он ноч, сцярог другую.
Святы вечар.
Ой, на трэцяю крэпенька заснуў.
Святы вечар.
Крэпенька заснуў, нічога не чуў
Святы вечар.
Прыйшоў да его татачка его:
Святы вечар.
- Уставай, Ванечка, уставай, дзіцятко!
Святы вечар.
Ужэ ж твой вінаград туркі абнялі,
Святы вечар.
Ужо ж твою дзевачку другія ўзялі.
Святы вечар.
- Я той вінаград мячом пасяку,
Святы вечар.
Я сваю дзевачку за сябе вазьму.
Святы вечар.

Добры вечар.

Лапечка Марыя Сяргееўна, в. Таўстыкі.

Зап. Тоўсцік Таццяна, Шчыракова Ларыса.

Казалі, калісь тут быў сільна бальшы лес. Зарась мядзведзі былі і пасяліўся первым ляснік паімені Толстый і дзярэню назвалі Таўстыкі.

( Каляды.)

Чырвона, чырвона каліна ў лузі.
Святы вечар.
Чырваней таго дзевачка ў мамкі.
Святы вечар.
Па двару хадзіла, весь двор красіла.
Святы вечар.
А ў хату выйшла – як зорка ўзышла.
Святы вечар.
Зорка ўзышла – паны ўставалі.
Святы вечар.
Паны ўставалі – шапкі ўздымалі.
Святы вечар.
Шапкі ўздымалі – ў дзевачкі пыталі:
Святы вечар.
- Ці ты паноўна, ці ты каралёўна?
Святы вечар.
- Я ж не паноўна, я не каралёўна.
Святы вечар.
Я ў мамкі дачка, як ягадачка.
Святы вечар.

Добры вечар.

Лапечка Марыя Сяргееўна, в. Таўстыкі.

Зап. Тоўсцік Таццяна, Шчыракова Ларыса.

( Каляды.)
      
Што-та за дымы з падзалугамі?
Святы вечар.
Ой, то не дымы, пара з коней йдзе.
Святы вечар.
Малады Ванечка пару коней вядзе.
Святы вечар.
На ж табе, татк`а, пару коней у двор.
Святы вечар.
А табе, мамка, нівехну за стол.
Навучай яе, як сама знаеш,
Святы вечар.
Штоб кросны ткала, напашмыляла,
Святы вечар.
Штоб шоўкам шыла, ў золаце ходзіла.
Святы вечар.

Добры вечар.

Лапечка Марыя Сяргееўна, в. Таўстыкі.

Зап. Тоўсцік Таццяна, Шчыракова Ларыса.
      
( Каляды.)

( Пераказвае і спявае.)

У нашага гаспадара
На дворэ явар стаіць
Святы вечар.
Пад тым яварам
Рэчанька бяжыць.
Святы вечар.
Штой у той рэчанькі
Сам Бог купаўся.
Святы вечар.
Сам Бог купаўся
Ісусам Хрыстом
Святы вечар.
Ісусам Хрыстом
Святым Ражаством.
Святы вечар.
А святое Ражаство
Радасць прынясло.
Святы вечар.
А святое Васілле
Развісяліло.
Святы вечар.

Добры вечор.

Лапечка Марыя Сяргееўна, в. Таўстыкі.

Зап. Тоўсцік Таццяна, Шчыракова Ларыса.

Л: У жывёл пераапраналіся?
Б: Пры маёй памяці не. Раней, казалі, казу вадзілі.

Праклёны.

Не дала сала – каб ліха стала.
Не дала блінца – каб здохла аўца.
Не дала крупінкі – каб падохлі свінкі.

Зычынні.

Каб вам добра жылося
І ў хлеве вялося.

Лапечка Марыя Сяргееўна, в. Таўстыкі.

Зап. Тоўсцік Таццяна, Шчыракова Ларыса.

У весну.

Ой там на моры сіне-сіненька,
На беражочку круцесенька,
Ой, там каліна патапала.
Зялёна дуба выкліка – л:
- Подай, дубочык, хоць голійка,
Ой, не дай жа мне затану – ці.
- Ой, ніхай табе ясен дае,
Ён з табой шуміць-гу – дзе,
На тваё вецце голле кла – дзе.

Ой там на моры сіне-сіненька,
На беражочку круцесенька,
Ой, там дзевачка бяллё мыла,
Яна парнішку выкліка – ла:
- Падай, Ванячка, хоць ру – чаньку,
Дай не дай жа мне затану – ці.
- Ой, хай табе Васіль дае,
Ён і з табой разгавор вядзе.

Наконец і памулілася.

Л: Былі валачобнікі? Хто?
Б: Ета хадзілі дзеці. Мужчыны проста у біткі – як у нас называецца – гулялі. А дзеці хадзілі на Вялік дзень па валачобніках.
Л: Яны песні такія спявалі?
Б: Нічога не спявалі. Песні, ета людзі – Пост пачынаецца перад Пасхай – самі сабе песні этыя велікодные пелі. (Дзеці не пелі, нічога не казалі.)

Лапечка Марыя Сяргееўна, в. Таўстыкі.

Зап. Тоўсцік Таццяна, Шчыракова Ларыса.

Стрэльная песня.

Л: А што яшчэ у Пост пелі?

( Спявае.)

Ляцела страла да удоль сяла.
Вой лі, вой люлі, да удоль сяла.
Ударыла страла добрага моладца.
Вой лі, вой люлі, добрага моладца.
Ў таго ж моладца ні мамкі, ня тца.
Вой лі, вой люлі, ні мамкі, ня тца.
Ні мамкі, ня тца, некаму журыцца.
Вой лі, вой люлі, некаму журыцца.

( Пераказвае.)

Пажырылася дай тры ластаўкі.
Вой лі, вой люлі, дай тры ластаўкі.
Первая села у галоўках,
Вой лі, вой люлі, у галоўках,
Друга села у белых ножачках,
Вой лі, вой люлі, у белых ножачках,
Трэця села на шчырам сэрцы.
Вой лі, вой люлі, на шчырам сэрцы.
Што ў галоўках, то мамка яго,
Вой лі, вой люлі, то мамка яго,
У белых ножачках, то сястра яго,
Вой лі, вой люлі, то сястра яго,
На шчырам сэрцы, то жана яго.
Вой лі, вой люлі, то жана яго.
Дзе мамка плача, там рэкі цякуць,
Вой лі, вой люлі, там рэкі цякуць,
Дзе сястра, там рэўчакі цякуць,
Вой лі, вой люлі, там рэўчакі цякуць,
Дзе жана плача, пажары гараць.
Вой лі, вой люлі, пажары гараць.

Л: Жонка не лібіла мужыка?
Б: Няхай яна і любіла. Ёсць такое прэданне, гавораць так: “Жана плача толькі да абеду.” Е такая песня:

А с абеду пайду у таночак,
Сарву цвяточык.

Лапечка Марыя Сяргееўна, в. Таўстыкі.

Зап. Тоўсцік Таццяна, Шчыракова Ларыса.

Т: Вы пелі пра Стралу, так можа у вас калісьці...
Б: Вадзілі Стралу. Ета не пры маей памяці.
Т: У поле хадзілі?
Б: Сабіралі. (?)
Т: Якую яшчэ стрэльную песню не спявалі?
Б:

...
Дзеўкі, перайдзіце к нам.
Вой лі, вой люлі, перайдзіце к нам.
Перайдзіце к нам, патаргуйце у нас.
Вой лі, вой люлі, патаргуйце у нас.
А ў нас хлопчыкі дзяшавой тавар.
Вой лі, вой люлі, дзяшавой тавар
Што й за Ванечко дамо куль саломы.
Вой лі, вой люлі, дам куль саломы.
А за Васечку дамы мех паловой.
Вой лі, вой люлі, дам мех паловой
Ай за Пецячку дай капеечку.
Вой лі, вой люлі, дай капеечку
А за Колячку - красну дзевачку.
Вой лі, вой люлі, красну дзевачку.

Л: А што такое палова?
Б: Палова – ета абмалачваюць зярно, ну й адходы з зярна.

На Івана Купала у нас нічога не было пры маёй памяці. На Купалле песень не пелі.

Лапечка Марыя Сяргееўна, в. Таўстыкі.

Зап. Тоўсцік Таццяна, Шчыракова Ларыса.

У нас выганялі на Юр’я. Вербу былі свяцілі некаторыя людзі, так вярбой етай выганялі скаціну з двара. І цяпер дажэ.
Т: А етай вярбой білі адзін аднаго?
Б: Скаціну б’юць.
Т: А калі вывыганялі вярбой, што-небудзь гаварылі?
Б: Сама хазяйка кажа, што прыдумае. Для харошага пажадання, плахога не жалае скаціне.
Т: Што можна скаціне пажадаць?
Б:

Каб ішла на лета ў поле,
Была здарова,
Паболей траву з расой збірала,
Болей малака давала,
Да дому сама хадзіла,
Нідзе не блудзіла.

Лапечка Марыя Сяргееўна, в. Таўстыкі.

Зап. Тоўсцік Таццяна, Шчыракова Ларыса.

Л: Вясну не хадзілі гукаць?
Б: Не
Л: Кастры не жглі?
Б: Не.
Л: І Масленкі у вас н6е было?
Б: Масленка была.
Л: А як яна адбывалася?
Б: Як заўсёды на Масленку. Масла, бліна з маслам.
Л: Бліны трэба было абавязкова?
Б: Абавязкова.
Л: Хадзілі куды на гору?
Б: Не.
Л: На арэлях гушкаліся?
Б: Гушкаліся.
Л: На канях каталіся?
Б: Каталіся.
Л: Адмыслова масленічныя песні спявалі?
Б: Не знаю.
Л: А такое свята як Юр’я ведаеце?
Б: У нас старыя бабы гавораць, што ёсць два Юр’і і абоі дурні. Адзін галодны, а другі халодны.
Галодны – ета шостага мая, а халодны – эта перад Раством.(...)
Л: У вас на Юр’я былі нейкія дзеянні, звязаныя з жывёлай?
Б:
 Як на Юр’я, кажа, росы,
Дак сей грэчку, проса.

Будзе ужэ уражай. На Юр’еўскіе росы выгонялі жывёлу.
Л: Краііліся вадой жывёлы?
Б: Эта ж абавязкова. Сватую ваду дзержаць, выганяюць жывёлу, акрапяц святой вадой і б’юць святой вярбой.
Л: С вербнага?
Б: С вербнага. Б’юць, штоб міналі ўсе ліхалецці.
Л: Гэта на Юр’я робяць?
Б: Як выгоняюць. Як выгоняюць першы раз.
Т: А увас спачатку спачатку было вербнае васкрэсенне, а патом Юр’я, а не наадварот?
Б: Чаму вербнае? А вярбу хаваюць.
Т: А, гэта захованая вярба, гэта ад Пасхі?
Б: Да, да. Хаваюць. Яна так пучком.
Кармянскі р-н.

Бразенька Еўдакія Сцяпанаўна.
Кармянскі р-н, в. Шэрхаўска Буда, з 11год - Лесавая Буда, 1921 г.н.
Зап. Новак В.С., 1997 г.

- Добры вечор, хозяюшка моя,
Ці здарова семеюшка твоя?

- Не патае семеюшку маю,
А патае хазяіна майго.

Міленьцьева Ганна Васільўна
Кармянскі р-н, в. Рудня, 1930 г.н.
Зап. Новак В.С., 1997 г.

На Благавешчанне это было.

- Весна, весна, весняначка,
Дзе ж твая дачка Мар’яначка?
- Пагнала бычку на травічку,
Стараму дзеду на рукавічку,
А маладому - на шляпачку.


Маслава Еўдакія Пятроўна, 1948 г.н., в. Залессе, дырэктар кіно-канцэртнага цэнтра.

Страла.

Угошчалісь, шлі чераз дарогу. Вадзілі ету Стралу паперёчна па дзерэўні к другому дому.

(М: Юр’я! Каля Турава.)

Вядзем Стралу вдоль сяла,
Уліца мала, нам з’есць перапала.

Страла.

Потым шлі у канец дзярэўні. За дзярэўняй есць такая местность – Грэбля, када-та яе яшчэ ва времена Екацеріны насыпалі. Там усе сабіраюцца, касры паляць. Ну, дзярэўя стаялі. Гушк`алісь на такіх дзярэўях. Арэлі называлі у нашай дзярэўні. І вадзілі хараводы, пелі ўсе песні.

Захварэў мілы,
У пасцелю лёг.
Ой лі, ой люлі,
У пасцелю лёг.
Захацел мілы
Ключэвой вады.
Ой лі, ой люлі,
Ключэвой вады.
Што да той вады
Тры часы хады.
Первы часок
Па ваду ішла,
Другі часок
Ваду чэрпала,
А на трэці час
Дамой прынесла.
Прынесла дамой,
А ўжэ міл памёр.
Ой лі, ой люлі,
А ўжэ міл памёр.
Дзе сястра стаіць -
Дробны дож ідзе;
А дзе маць стаіць,
Рэчка слёз бяжыць;
Дзе жана стаіць -
Там нічога нема.

В аснавном пелі хараводныя песні.
Лоеўскі р-н.
1999.
в. Пярэдзелка.

Бондар Соф’я Дмітрыеўна, 1937 г.н., В. Казіміраўка.

Зап. Шчыракова Ларыса.

Дабравешчанне. Дак хадзілі мы з мамашай па дзярэўні, Стралу вадзілі.

Як повяду Стралу да по вуліцу.
Ой лі, ой люлі, да по вуліцы.

Усякія, разныя.
Цягнуць ужо. Бяжыць, бяжыць, цягне тую Стралу і яшчэ закруцяць, а хто упадзе. О, ужэ слабы, ніякі.
Мы ўсегда сабіраліся на горэ, во дзе ета Башмакова гора, высокая була. Ета ужэ толькі снег растане, там ужэ песок, там ужэ і дзеці. І з етага... Там верба такая расла, з вербы рэзалі во такія палочкі, патом як та іх вырэзалі, скручвалі і дзелалі, называлісь веровачкі. На ўсё, на ўсякія галосы ужэ свішчуць. А чаго ужэ свішчуць, эта казаў мне дзед, што ужэ яны свішчуць да скора пціцы прыляцяць.

  в. Мохаў.

Анікеенка Вольга Міхайлаўна, 1916 г.н., в. Мохаў.

Зап. Пуканаў Андрэй, Палякоў Уладзіслаў.

У: Іван Купала?
Б: Было, было. Дак цяпер не. Цяпер не. А калісь было, о колісь.
А: А як яго святковалі?
Б: Эта пры мне, пры маём веке том. У нас стаяла – называлісь такі выган Брады. Выганялі туды худобу. Дак Брады. На Брадах стаялі две ігрушы. Так, вяжуць куль і залазяць туды, шчыт дзелаюць.
А: А з чаго вяжуць?
Б: З саломы. З жыта. Вяжуць куль і шчыт дзелаюць высока, вышэй груш. І залазіць туды адзін і запальвае той куль. І тады мы ужэ бяромся – і большыя ж дзеўкі і мы меньшыя булі – за рукі і пяём.

( Пераказвае.)

Купала на Івана.
Іван купалса,
У ваду папался.
Купала на Івана.
Іван бяжыць,
Барада дрыжыць.
Купала на Івана.

Мы так пелі. А тыды дзелаецца Русалка. Дзеўка распускае косы, адзяюць яе убелае і пускаюць у жыта. І бяжыць у жыта і сядзіць. І тады бяжаць ўсе Русалку шукаць, а яна за імі. Бяжым, спатыкаемсь, каторыя аж галосяць, баяцца тая ужэ Русалкі. А яна даганяе, каго ужэ дагоніці, і слакоча кожнага, ага. І так слакоча, што заплача чалавек. Дак баяліся сільна.(...)
Вянок ей сав’юць з жыта з васількамі. Надзеюць і тады па шла яна у жыта. Ўперад паводзяць яекруга, як гарыць той агонь.
У: А вянок толькі у Русалкі?
Б: Ага, толькі у Русалкі.
У: А гэта месца Брады, дзе яно? Яно высокае ці што?
Б: Не, яно невысокае.
Добрушскі р-н.
1997.

в. Кругавец.
В. Агародня Гомельская.

Красноўская Ніна Васільеўна.
Добрушскі р-н, в. Круговец, 1925 г.н.
Зап. Новак В.С., 1997 г.

Вадзілі русалкі.

На Граной нядзелі
Русалк`і сядзелі.
Р`ано-р`ано
Русалк`і сядзелі.
На дзевак глядзелі.
Р`ано-р`ано
На дзевак глядзелі.
- Дзевазкі-сястрычкі,
Сшыйце нам сарочкі
Р`ано-р`ано
Сшыйце нам сарочкі
З белых паясочкаў.
Р`ано-р`ано
З белых паясочкаў.

Ну русалкі вродзе голыя былі.

Руднікава Евгенія Купрыянаўна.
Добрушскі р-н, в. Агародна Гомельская, 1940 г.н.
Зап. Новак В.С., 1997 г.

Она поётся в день рождественскій, 7 января.

Хрыстос рождаіцца, славіце!
Хрыстос с небесі зряшчыца
Хрыстос на землю возносіцеся.
Пойце людзі і ўся зземля.
І веселіе.
Васпойце, людзі, яко прославіся
Раждество твоё, Хрісце Божэ наш.
Восіяў міру е свет разумные,
Неба іжэ звезда случася
І звездою получахуся.
І цібе.
Кланіецеся сонцу праведнаму
І цібе.
Відзіце, слышыце, што Господня слава ідзёт.
Слава атцу і сыну і святому духу.
Амінь.

Руднікава Евгенія Купрыянаўна.
Добрушскі р-н, в. Агародна Гомельская, 1940 г.н.
Зап. Новак В.С., 1997 г.

Юр’еўская песня.

Я па жэрдачке шла,
Я па тоненькай,
Я па тоненькай,
Па яловенькай.
Тая жэрдачка гнёцца,
Да не ломіцца.
Харашо дружка любіць,
Да не стошніцца.
Хоць і стошніца,
Разгуляецца.
А я выду молода
За новыя ворота,
А я выду молода
За новыя ворота,
За новыя, кліновыя,
За рэшэцістые.

Руднікава Евгенія Купрыянаўна.
Добрушскі р-н, в. Агародна Гомельская, 1940 г.н.
Зап. Новак В.С., 1997 г.

Засевалі, хадзілі у кажду хату, шчэдравалі.

Ходзе Ілля на Васіля,
Нося дугу трэцянаю, плеценаю.
Дзе дугой махне -
Там жыта расце,
А дзе не махае,
Там жыта лягае.
Няхай цябе, цётачка,
Бог памагае.
Шчадрую, шчадрую,
Каўбасу пачую.
Із-пад печкі дравец.
Вынасі, цётка, блінец.
Каб у нашай цётачкі
Кабанкі вяліся,
Каб у нашай цётачкі
Курачкі нясліся.

Вечарам ходзят. Накануне Рождзества. Наражаюцца казой.
Есць у меня такія песні. Я хадзіла па чарнобыльцах, запісвала. Ходзят з двара у двор, пяюць эты шчадроўскія песні, а на заўтра засеваніе проходзіт. Чатырнаццатага засеванне.